Efekt synergiczny działania toksycznych metali w okresie pre- i postnatalnym jako dominujący czynnik w patogenezie zaburzeń ze spektrum autyzmu

PRZEDMOWA

Na podstawie dostępnych danych naukowych należy uznać, że główną przyczyną dramatycznego wzrost zapadalności na autyzm/ASD (a także wielu innych chorób przewlekłych) jest ekspozycja na toksyny, w szczególności na toksyczne metale w okresie prenatalnym i wczesnym dzieciństwie.

Należy podkreślić, że problem zatrucia toksycznymi metalami nie dotyczy tylko dzieci z ASD, ale również większości z nas. Rozwiązanie zagadki przyczyn autyzmu może również wyjaśnić patogenezę wielu idiopatycznych chorób przewlekłych.

Znaczenie tego zjawiska dla zdrowia publicznego jest bagatelizowane, a nawet ukrywane przed opinią publiczną, ponieważ istotny udział w patogenezie ASD ma jatrogenia i przemysł. Poniżej przedstawione dane naukowe godzą w interes establishmentu medycznego i potężnych koncernów.

Instytucje rządowe we współpracy z niezależnymi od przemysłu ekspertami powinny rozpocząć działania zapobiegawcze i naprawcze, w tym rozpoczęcie badań klinicznych w celu opracowania skutecznych i bezpiecznych zaleceń (dieta, suplementacja, terapia objawowa i przyczynowa) obejmujących nie tylko populację pediatryczną, ale także kobiety w ciąży lub planujące ciążę. Niestety, rządy są silnie sprzężone z przemysłem i odpowiedzialne za ten kryzys, dlatego trudno oczekiwać adekwatnej reakcji ze strony instytucji zdrowia publicznego.

Poniżej przedstawiam 12 udokumentowanych naukowo argumentów, które łącznie stanowią fundament tezy postawionej w tytule niniejszego artykułu. Na podstawie dostępnej literatury naukowej wydaje się, że jest to najbardziej spójna i najlepiej udokumentowana koncepcja patogenezy autyzmu. Jeśli ktoś uważa inaczej, powinien zaproponować inną co najmniej tak samo dobrze udokumentowaną i spójną hipotezę, która podważy dominującą rolę efektu synergicznego działania toksycznych metali w okresie pre- i postnatalnym w patogenezie zaburzeń ze spektrum autyzmu.

Każdy, a tym bardziej rodzice dzieci z ASD, powinien o tym wiedzieć. Konsekwencje narażenia na toksyczne metale mogą dotyczyć większości dzieci, nawet neurotypowych, oraz dotyczyć wielu osób dorosłych cierpiących na liczne przewlekłe schorzenia, w tym tzw. choroby idiopatyczne.

Prośba o szerokie udostępnianie poniższego materiału.

—-

I

Zmiana kryteriów diagnostycznych i większa świadomość nie wyjaśniają w pełni wzrostu zapadalności na autyzm/ASD

—-

Liczba dzieci ze zdiagnozowanym spektrum autyzmu i zespołem Aspergera (ASD) wzrosła z 8 tys. w 2012 r. do 80 tysięcy w 2023 r.; wzrosła też liczba placówek specjalnych z 2200 do 2300 [1]

„Blisko jedna piąta wszystkich niepełnosprawnych w wieku do lat 16, to właśnie osoby autystyczne lub z zespołem Aspergera” – wskazuje Najwyższa Izba Kontroli [2]

„Zdaniem dr Barbary Barteczki-Eckert, psychiatry dzieci i młodzieży, pomimo wzrostu diagnoz,  jest ich i tak za mało. Uważa ona, że wydawane są one za rzadko i często za późno, i nie na wyrost” [2]

„Młodszy wiek w momencie rozpoznania, migracja, zmiany kryteriów diagnostycznych i włączenie łagodniejszych przypadków nie wyjaśniają w pełni obserwowanego wzrostu [ASD]” [3]

Źródła:

1. https://www.portalsamorzadowy.pl/edukacja/coraz-wiecej-dzieci-ze-zdiagnozowanym-spektrum-autyzmu-polskie-szkoly-na-to-gotowe,439055.html
2. https://zdrowie.pap.pl/rodzice/spektrum-autyzmu-diagnozy-na-wyrost-czy-faktyczny-wzrost-przypadkow
3. Hertz-Picciotto I, Delwiche L. The rise in autism and the role of age at diagnosis. Epidemiology. 2009 Jan;20(1):84-90, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19234401/

—-

II

W patogenezie autyzmu/ASD główną rolę odgrywają czynniki środowiskowe

—-

„(…) prawie 80% dzieci z ASD ma prawidłowy genom” [1] oraz „jest jasne, że czynniki niegenetyczne mogą odgrywać znaczącą rolę w etiologii ASD” [1]

„Wyniki sugerują, że czynniki środowiskowe wspólne dla bliźniąt wyjaśniają około 55% podatności na autyzm. Chociaż czynniki genetyczne również odgrywają ważną rolę, są one znacznie mniejsze niż szacunki z wcześniejszych badań bliźniaków nad autyzmem. Niemal identyczne oszacowania pojawiły się dla ASD, sugerując, że ASD przedstawia to samo spektrum obciążenia, co ścisły autyzm” [2]

Źródła:

1. Baj J, Flieger W, Flieger M, Forma A, Sitarz E, Skórzyńska-Dziduszko K, Grochowski C, Maciejewski R, Karakuła-Juchnowicz H. Autism spectrum disorder: Trace elements imbalances and the pathogenesis and severity of autistic symptoms. Neurosci Biobehav Rev. 2021 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0149763421003365
2. Hallmayer J, Cleveland S, Torres A, Phillips J, Cohen B, Torigoe T, Miller J, Fedele A, Collins J, Smith K, Lotspeich L, Croen LA, Ozonoff S, Lajonchere C, Grether JK, Risch N. Genetic heritability and shared environmental factors among twin pairs with autism. Arch Gen Psychiatry. 2011 Nov;68(11):1095-102

—-

III

Patogeneza autyzmu/ASD ma ścisły związek z wrodzonym i nabytym zatruciem toksycznymi metalami, na które jesteśmy powszechnie narażeni

—-

Poniższe cytaty pochodzą z niedawno opublikowanych recenzowanych prac naukowych:

1. Baj J, Flieger W, Flieger M, Forma A, Sitarz E, Skórzyńska-Dziduszko K, Grochowski C, Maciejewski R, Karakuła-Juchnowicz H. Autism spectrum disorder: Trace elements imbalances and the pathogenesis and severity of autistic symptoms. Neurosci Biobehav Rev. 2021 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0149763421003365
2. Błażewicz, A.; Grabrucker, A.M. Metal Profiles in Autism Spectrum Disorders: A Crosstalk between Toxic and Essential Metals. Int. J. Mol. Sci. 2023, 24, 308. https://www.mdpi.com/1422-0067/24/1/308 
3. Bryliński Ł, Kostelecka K, Woliński F, Duda P, Góra J, Granat M, Flieger J, Teresiński G, Buszewicz G, Sitarz R, Baj J. Aluminium in the Human Brain: Routes of Penetration, Toxicity, and Resulting Complications. Int J Mol Sci. 2023 Apr 13;24(8):7228 https://www.mdpi.com/1422-0067/24/8/7228

Wśród autorów są naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie, m.in.:

• dr n. med. Jacek Baj, Zakład Anatomii Człowieka
• dr hab. n. farm. Anna Błażewicz, Samodzielna Pracownia Patobiochemii i Interdyscyplinarnych Zastosowań Chromatografii Jonowej
• prof. dr hab. n. med. Hanna Karakuła-Juchnowicz, Zakład Neuropsychiatrii Klinicznej

„Liczne badania z wykorzystaniem różnych rodzajów próbek wykazały, że dzieci z ASD mają wyższy poziom toksycznych metali w swoich organizmach niż neurotypowe grupy kontrolne” [2]

„Przeprowadzone badania wskazują, że dzieci z ASD wykazują obniżoną zdolność eliminacji metali toksycznych, co prowadzi do kumulacji tych metali i nasilenia objawów autystycznych” [1]

„Kumulacja metali toksycznych w organizmie może znacznie zaburzyć homeostazę i prawidłowe funkcjonowanie ważnych dla życia narządów” [1]

„Nieodpowiednie stężenia metali toksycznych mogą jednak istotnie zwiększać ryzyko wystąpienia ASD, co dotyczy przede wszystkim określonych okresów rozwojowych (prenatalnych lub postnatalnych), kiedy jednostki są bardziej podatne na niekorzystne skutki ekspozycji” [1]

„(…) Dlatego zamiast każdego szkodliwego metalu osobno, mieszanina tych metali może zwiększać ryzyko ASD” [2]

„Stwierdzono, że dzieci z autyzmem mają we włosach podwyższony poziom metali ciężkich, takich jak: ołów, rtęć i kadm” [1]

„Nie ma wątpliwości, że większość badań (74%) przeprowadzonych w ostatnich dziesięcioleciach potwierdza istnienie związku między podwyższonym poziomem rtęci a czynnikami ryzyka ASD” [1]

„Według wielu badań ASD powiązano z wyższymi poziomami rtęci, ponownie kładąc nacisk na okres rozwoju przed- i wczesno-postnatalnego” [2]

„Najczęstszymi źródłami rtęci są nieorganiczne związki rtęci (np. chlorek rtęci), organiczne związki rtęci takie jak: metylortęć występująca w rybach morskich czy etylortęć występująca np. w szczepionkach zawierających tiomersal (tiosalicylan etylortęci zawierający 49,55% wagowych ) i rtęć elementarna w postaci oparów uwalnianych z amalgamatów dentystycznych. Wszystkie formy rtęci są toksyczne, ale formy organiczne wywierają silniejsze działanie cytotoksyczne i neurotoksyczne” [1]

„Źródłem narażenia na zatrucie rtęcią jest tiomersal, stosowany w wielu szczepionkach, m.in. szczepionka przeciw grypie, tężcowi, meningokokom, jako adiuwant zwiększający odpowiedź immunologiczną organizmu na wprowadzony antygen (Rosenblatt i Stein, 2015; Geier i in., 2015; Harry i in., 2004). Badania przeprowadzone przez Rodriguesa i in. (2010) udowodniły, że rtęć z tiomersalu gromadzi się w mózgu, nerkach i wątrobie, przy czym jego poziom jest znacznie wyższy niż we krwi. Po ekspozycji na tiomersal rtęć gromadzi się w mózgu głównie w postaci nieorganicznej (63 %), podczas gdy reszta pozostaje w wysoce toksycznych formach rtęci organicznej: etylortęć (13,5 %) i metylortęć (23,7 %).” [1]

„Niedawna metaanaliza, która obejmowała wyniki 48 niezależnych badań naukowych, wykazała znacznie wyższe stężenie ołowiu we włosach u pacjentów z ASD w porównaniu z grupą kontrolną” [2]

„Ekspozycja na ołów w okresie prenatalnym może wynikać z ołowiu, który nagromadził się w kościach matki w wyniku wcześniejszego narażenia, jak również ostrego zatrucia matki.Główne przyczyny narażenia na ołów w czasach współczesnych to pył ołowiowy z farby na bazie ołowiu, ołów w wodzie pitnej w wyniku wypłukiwania z rur zawierających ołów w kanalizacji starszych budynków, zanieczyszczona gleba w pobliżu firm, w których ołów jest lub był wykorzystywany, oraz ołówod narażenia na dym papierosowy.Jednak niektóre towary handlowe, takie jak biżuteria, zabawki dla dzieci i kosmetyki, mogą również zawierać ołów” [2]

„W rozwijającym się mózgu podwyższony poziom Pb [ołowiu] może prowokować nieprawidłowe uwalnianie neuroprzekaźników i zaburzać funkcjonowanie mózgu nie tylko dzieci z ASD, ale także w przypadku innych zaburzeń, np. ADHD” [1]

„(…) metaanaliza wykazała, że stężenie Al [aluminium] zarówno we włosach, jak i w próbkach moczu było dodatnio skorelowane z ASD, podczas gdy stężenie Al we krwi było ujemnie związane z ASD. W związku z tym wysunięto sugestię, że ASD jest prawdopodobnie związane z upośledzoną zdolnością do metabolizmu, detoksykacji i wydalania niektórych metali. Autorzy ci wspierali wysiłki na rzecz ograniczenia narażenia na metale neurotoksyczne w ciągu życia, zwłaszcza kobiet w ciąży i małych dzieci, które są najbardziej podatne na ich działanie” [3]

„Aluminium gromadzi się w mózgu”, „Neurotoksyczne cechy przewlekłej toksyczności aluminium są dobrze udokumentowane” [3]

„Obecność aluminium wykryto na podwyższonym poziomie w tkance mózgowej pacjentów z ASD” [1]

„Wśród źródeł glinu [aluminium] u niemowląt sugeruje się preparaty mleczne, roztwory do karmienia dożylnego i prawdopodobnie adiuwanty szczepionkowe zawierające glin” [3]

„U dzieci ekspozycja na aluminium może pochodzić głównie ze szczepionek, w których Al jest dodawany jako adiuwant (Offit i Jew, 2003), który omija bariery ochronne przewodu pokarmowego, skóry (Exley, 2009) i jest wchłaniany ze 100% skutecznością (Yokel i McNamara, 2001). Wchłonięty Al może pośrednio uczestniczyć w reakcjach Fentona i skutecznie zastępować niezbędne biometale w licznych reakcjach enzymatycznych (Shafer i Mundy, 1995; Mundy i in., 1994). W układzie krążenia Al wiąże się z transferyną. Kompleks Al-transferyna ma pozorną zdolność do przekraczania barier krew-mózg i krew-płyn mózgowo-rdzeniowy. Gromadzi się w mózgu (Khan i in., 2013), skąd jest praktycznie nieusuwalny (Hem, 2002). Prawie 5 mg glinu ze szczepionek pozajelitowych może przedostać się do organizmu niemowlęcia (Miller, 2016). Biorąc pod uwagę fakt, że neurotoksyczność glinu została potwierdzona w doświadczeniach na myszach (Crepeaux i in., 2017) oraz badaniach klinicznych (Bishop i in., 1997), w 2019 roku zaproponowano, że nietoksyczne związki cynku (wodorotlenek, siarczan lub fosforan) zamiast tego może być stosowany jako zamiennik adiuwantu” [1]

„Dalsze badania nad znaczeniem glinu [aluminium] w autyzmie są motywowane faktem, że stosowanie szczepionek pediatrycznych zawierających aluminiowy adiuwant bezpośrednio koreluje ze wzrostem częstości występowania ASD” [1]

„Niektóre działania człowieka, w tym spalanie śmieci i stosowanie nawozów fosforowych, uwalniają kadm do środowiska, który może wzbogacać się w mięsie, rybach, warzywach i owocach w wyniku dużej zawartości metalu w glebie i zaopatrzenia w wodę. Ponadto narażenie na dym papierosowy może umożliwić przedostanie się kadmu do organizmu” [2]

„Częstość występowania niedoboru Zn [cynku] i zatrucia Cu [miedzią] jest wysoka u dzieci z rozpoznaniem ASD” [1]

„Jeśli chodzi o niezbędne minerały u dzieci ze zdiagnozowanym autyzmem, udokumentowano liczne niedobory cynku, magnezu i wapnia itp. Wśród metali toksycznych w ASD najczęściej obserwuje się podwyższone poziomy metali, takich jak rtęć, ołów i kadm.” [1]

„Nie ma wątpliwości, że niedobory niezbędnych pierwiastków lub obciążenie toksycznymi metalami mogą indukować zmiany epigenetyczne, które zakłócają dojrzewanie neuronów, powodując zaburzenia neurorozwojowe we wczesnym okresie rozwoju” [1]

„Jedną z cech charakterystycznych wysokich poziomów rtęci, ołowiu i kadmu jest to, że konkurują one z niezbędnymi metalami śladowymi, takimi jak cynk, wpływając w ten sposób na neurogenezę i różnicowanie neuronów, synapsy, mielinizację i procesy zapalne. Dodatkowo, toksyczne metale pogarszają dysfunkcję mitochondriów i zwiększają stres oksydacyjny, powodując peroksydację lipidów, słabą energię i śmierć komórek. Niszcząc barierę krew-mózg lub aktywując astrocyty i mikroglej, toksyczne metale mają również bezpośrednie działanie prozapalne, które może powodować gliozę. Poza tym nieprawidłowy profil metali wpłynie na układ pokarmowy i jego mikroflorę, prowadząc do nieprawidłowej sygnalizacji jelitowo-mózgowej. Ostatecznie zakłócone procesy doprowadzą do zmienionego rozwoju mózgu poprzez podobne mechanizmy proponowane dla innych genetycznych i niegenetycznych czynników ryzyka ASD” [2] „Co ciekawe, metale wpływają na krytyczne aspekty molekularne ASD, w tym stres oksydacyjny, stany zapalne, rozwój synaps, komunikację synaptyczną, łączność mózgową i sygnalizację jelitowo-mózgową. W rezultacie można spekulować, że pierwotną patologią ASD może być brak równowagi metali śladowych, charakteryzujący się obecnością metali toksycznych i/lub przeciążeniem lub brakiem niezbędnych metali, zwłaszcza brakiem cynku podczas rozwoju mózgu (ciąża).” [2]

Ostatnio pojawiły się również inne prace naukowe wiążące autyzm/ASD z obciążeniem organizmu toksycznymi metalami i zaburzeniami pierwiastków śladowych:

• Amadi CN, Orish CN, Frazzoli C, Orisakwe OE. Association of autism with toxic metals: A systematic review of case-control studies. Pharmacol Biochem Behav. 2022 Jan;212 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34896416/
• Awadh SM, Yaseen ZM, Al-Suwaiyan MS. The role of environmental trace element toxicants on autism: A medical biogeochemistry perspective. Ecotoxicol Environ Saf. 2023 Feb;251:114561 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36696851/
• Zao G, Liu SJ, Gan XY, Li JR, Wu XX, Liu SY, Jin YS, Zhang KR, Wu HM. Analysis of Whole Blood and Urine Trace Elements in Children with Autism Spectrum Disorders and Autistic Behaviors. Biol Trace Elem Res. 2023 Feb;201(2):627-635
  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35305538/

—-

IV

Wykazanie istotnego związku między ASD/innymi chorobami przewlekłymi a obciążeniem toksycznymi metalami jest utrudnione, ponieważ stosowane metody diagnostyczne zaniżają rzeczywisty poziom metali w organizmie, a badania nie uwzględniają wszystkich źródeł ekspozycji na toksyczne metale i ich kumulacji w wielu tkanakch przez całe życie włącznie z okresem prenatalnym (koncepcja eksposomu)

—-

„Próbki włosów, paznokci i zębów dostarczają historycznych danych na temat narażenia na metal, podczas gdy próbki krwi i moczu mierzą ostre narażenie” [1]

„(…) dzieci z autyzmem miały tylko 1/8 normalnej ilości rtęci we włosach w porównaniu z typowymi niemowlętami, mimo że obie grupy miały podobną ekspozycję na główne źródła rtęci (owoce morza matki, rtęciowe amalgamaty dentystyczne i tiomersal w szczepionkach). Wystąpiła również znacząca odwrotna korelacja w nasileniu autyzmu i poziomie rtęci we włosach, co sugeruje, że dzieci z najsłabszą zdolnością do wydalania rtęci rozwijały najcięższe objawy. Wyniki te razem sugerują zmniejszoną zdolność do wydalania rtęci, co skutkuje większym obciążeniem organizmu. Replikacja tego badania wykazała również, że dzieci z autyzmem miały zwykle niższy poziom rtęci we włosach niż typowe niemowlęta. Niedawne badanie dzieci w wieku 1-5 lat wykazało niższy poziom ołowiu, kadmu i arsenu we włosach dzieci z autyzmem, co sugeruje zmniejszoną zdolność wydalania tych metali; podobna tendencja występowała w przypadku rtęci, ale nie była istotna statystycznie u tych starszych dzieci” [2]

W powyższym fragmencie autorzy powołali się na badania [3-5]

„Poziomy rtęci we krwi i moczu niekoniecznie korelują z ekspozycją organizmu na rtęć lub klinicznymi objawami zatrucia rtęcią” [6]

Dobrym przykładem wadliwej metodologii badań nad wpływem toksycznych metali na zdrowie człowieka są badania dotyczące amalgamatów stomatologicznych:

„Stężenia we krwi i moczu niekoniecznie wskazują na obciążenie rtęcią tkanek ciała (Lorscheider i in., 1995) lub nasilenie objawy kliniczne (Draschet i in., 2002). Badania na owcach i małpach z amalgamatem dentystycznym wykazały, że poziom rtęci we krwi pozostawał niski, podczas gdy poziom rtęci w tkankach był podwyższony (Hahn i wsp. 1990; Lorscheider i wsp., 1995; Vimy i wsp., 1990). Okres półtrwania rtęci metalicznej we krwi jest dość krótki (około 3 dni), ponieważ szybko przenika ona do innych tkanek organizmu. Zatem poziomy rtęci we krwi odzwierciedlają jedynie niedawną ekspozycję na opary rtęci. Stężenia rtęci w moczu odzwierciedlają głównie skumulowaną dawkę rtęci nieorganicznej w nerkach i istnieją jedynie słabe korelacje lub brak korelacji z poziomami rtęci w innych tkankach docelowych (Clarkson, 2002; Draschet i in., 1997; Weiner i Nylander, 1993). Kiedy ekspozycja na rtęć ustaje, można oczekiwać, że okres półtrwania w mózgu i strukturach kostnych wynosi 1 ± 18 lat (Lorscheider i in., 1995; Opitz i in., 1996; Sugita, 1978)”[6]

„W badaniach naukowych dotyczących toksycznego działania substancji konieczne jest porównanie co najmniej dwóch próbek: jednej narażonej na działanie danej substancji i drugiej, która nie jest narażona. Jednym z głównych dylematów w tak zwanych badaniach nad amalgamatem jest to, że zdecydowana większość nie obejmuje prawdziwych grup kontrolnych, które rzeczywiście nie miały kontaktu z amalgamatem dentystycznym. Zaniedbuje się możliwość, że kontrole „nieamalgamatowe” mogły w którymś momencie swojego wcześniejszego życia mieć wypełnienia dentystyczne amalgamatem przez długi okres czasu, a zatem mogą wykazywać wyższe obciążenie rtęcią w organizmie. Badania te cytowane przez wielu autorów i instytucje (Berlin, 2003; BfArM, 2003; Clarkson, 2002; Dodes, 2001; Gottwald i in., 2001, 2003; Harhammer, 2001; Zimmer i in., 2002, 2003) jako dowód domniemanej nieszkodliwości amalgamatu, nie używały właściwych grup kontrolnych niezawierających amalgamatu” [6]

W 2011 roku zaproponowano hipotezę opartą na skumulowanej ekspozycji na rtęć, która uwzględnia nie tylko jeden, ale całkowity wkład różnych środowiskowych źródeł tego pierwiastka, takich jak (i) plomby matki z amalgamatu, (ii) zanieczyszczenia, (iii) żywność, a także (iv) szczepionki konserwowane tiomersalem wraz z genetyczną/biochemiczną podatnością na usuwanie rtęci z organizmu [7,8]. W 2017 r. hipotezę uaktualniono dodając kolejny element:

„Powszechne urządzenia technologiczne (np. telefony komórkowe, mobilne stacje bazowe, urządzenia do obrazowania metodą rezonansu magnetycznego i inne urządzenia bezprzewodowe) wytwarzają pola elektromagnetyczne (EMF). Objawy neurobehawioralne i neurorozwojowe, takie jak opóźniona pamięć, uczenie się, funkcje poznawcze i uwaga, zostały przypisane ekspozycji na EMF. Warto zauważyć, że objawy te są również przypisywane ASD i zespołom nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi. W niedawnym badaniu in vivo zaobserwowano nieprawidłowości społeczne związane z autyzmem u myszy narażonych na pola elektromagnetyczne o bardzo niskiej częstotliwości podczas rozwoju okołoporodowego. Może to wskazywać na potencjalny bezpośredni związek między polami elektromagnetycznymi a występowaniem autyzmu w określonych oknach wrażliwości, co wymagałoby dalszych badań. Pośredni związek może być również prawdopodobny, ponieważ doniesiono, że rezonans magnetyczny o wysokim polu i promieniowanie mikrofalowe emitowane przez zwykłe telefony komórkowe zwiększają uwalnianie rtęci z wypełnień dentystycznych z amalgamatu. Te ostatnie dowody (2014), dalekie od sprzeczności, są zgodne z naszą poprzednią hipotezą ASD opartą na skumulowanej ekspozycji na rtęć (2011) i można je uwzględnić jako piąty (v) dodatkowy czynnik środowiskowy, synergistycznie przyczyniający się do uwolnienia Hg u matek z wypełnieniami amalgamatowymi oraz zwiększenie prawdopodobieństwa rozwoju i/lub pogłębienia autyzmu u dzieci. Niemniej jednak ta zaktualizowana wersja naszej hipotezy wymagałaby bardziej obszernego potwierdzenia klinicznego i dowodów potwierdzających” [8]

Na ten problem zwrócono również w pracy [1]:

„(…) dane badawcze dotyczące metali w etiologii chorób wpisują się w koncepcję eksposomu, zaproponowaną przez Wilda, definiującą szerokie podejście do komponentu środowiskowego w celu poprawy i zrozumienia predyktorów i czynników ryzyka patologii wieloczynnikowych, takich jak ASD. Zgodnie z literaturą „eksposom reprezentuje całość ekspozycji od poczęcia, jednocześnie identyfikując, charakteryzując i określając ilościowo ekspozycje egzogenne i endogenne oraz modyfikowalne czynniki ryzyka, które predysponują i przewidują choroby w ciągu całego życia człowieka”. Połączenie efektów biologicznych metali w tkankach i płynach biologicznych z danymi z wielokrotnej ekspozycji to złożone zadanie. Uzupełnia jednak nasz genom, określając naszą wrodzoną predyspozycję do niektórych chorób. Literatura podkreśla, że badania ekspozycyjne mogą stwarzać możliwości nadania priorytetu bardziej odpowiednim chemikaliom do oceny ryzyka” [1]

W przypadku przewlekłego zatrucia rtęcią analiza pierwiastkowa włosów, zębów i paznokci nie jest dobrym narzędziem diagnostycznym, bo:

„Rtęć ma szczególne powinowactwo do komórek i gruczołów nabłonka ektodermalnego i endodermalnego. W ten sposób rtęć gromadzi się w nabłonkowej wyściółce przewodu pokarmowego; w nabłonku płaskonabłonkowym skóry i włosów; w tkankach gruczołowych, takich jak ślinianki, tarczyca, wątroba, trzustka i gruczoły potowe; oraz w nerkach, a także w narządach nabłonkowych, takich jak jądra i prostata. W mózgu większość rtęci znajduje się w istocie szarej, więcej w niektórych jądrach pnia mózgu iw niektórych częściach móżdżku. Badania te wykazały również, że czas retencji nagromadzonej rtęci różni się znacznie w różnych narządach. Biologiczne półokresy wahają się od kilku dni do miesięcy. Narządy o najdłuższym czasie retencji to mózg, nerki i jądra (…) Trzy lata po zaprzestaniu narażenia rtęć nadal była widoczna w móżdżku (…). Częścią mózgu małpy wiewiórki wykazującej wyraźne nagromadzenie rtęci jest siatkówka. Warfvinge i Bruun badali mikrodystrybucję w siatkówce. Zwizualizowali rtęć głównie w tarczy nerwu wzrokowego, nabłonku barwnikowym siatkówki, ścianach naczyń włosowatych i komórkach zwojowych i stwierdzili zatrzymywanie rtęci w tych strukturach do 5 lat po ekspozycji” [9]

Powyższe informacje wyjaśniają fakt braku spójności niektórych danych naukowych odnoszących się do związku między toksycznymi metalami a określonymi stanami klinicznymi. Mimo opisanych powyżej problemów nie tylko udało się wykazać podwyższony poziom toksycznych metali w organizmach dzieci z ASD, ale również wykazać związek między toksycznymi metalami a wieloma chorobami „idiopatycznymi” (patrz niżej).

Źródła:

1. Błażewicz, A.; Grabrucker, A.M. Metal Profiles in Autism Spectrum Disorders: A Crosstalk between Toxic and Essential Metals. Int. J. Mol. Sci. 2023, 24, 308. https://www.mdpi.com/1422-0067/24/1/308
2. Adams JB, Baral M, Geis E, Mitchell J, Ingram J, Hensley A, Zappia I, Newmark S, Gehn E, Rubin RA, Mitchell K, Bradstreet J, El-Dahr J. Safety and efficacy of oral DMSA therapy for children with autism spectrum disorders: Part A–medical results. BMC Clin Pharmacol. 2009 Oct 23;9:16
3. Holmes AS, Blaxill MF, Haley BE: Reduced Levels of Mercury in First Baby Haircuts of Autistic Children. Int J Toxicology. 2003, 22 (4): 277-285
4. Adams JB, Romdalvik J, Levine KE, Hu L-W: Mercury in First-Cut Baby Hair of Children with Autism vs. Typically-Developing Children. Toxicological and Environmental Chemistry. 2008, 90 (4): 739-753
5. Kern JK, Grannemann BD, Trivedi MH, Adams JB: Sulfhydryl-reactive metals in autism. J Toxicol Environ Health A. 2007, 70: 1-7
6. Mutter J, Naumann J, Sadaghiani C, Walach H, Drasch G. Amalgam studies: disregarding basic principles of mercury toxicity. Int J Hyg Environ Health. 2004 Sep;207(4):391-7
7. Zeidán-Chuliá F, Gursoy UK, Könönen E, Gottfried C. A dental look at the autistic patient through orofacial pain. Acta Odontol Scand 2011; 69: 193-200
8. Argou-Cardozo I, Cano Martín JC, Zeidán-Chuliá F. Dental amalgam fillings and the use of technological devices as an environmental factor: Updating the cumulative mercury exposure-based hypothesis of autism. Eur J Dent. 2017 Oct-Dec;11(4):569-570
9. Maths Berlin, Rudolfs K. Zalups, Bruce A. Fowler, „Chapter 46 – Mercury”, Editors: Gunnar F. Nordberg, Bruce A. Fowler, Monica Nordberg, Handbook on the Toxicology of Metals (Fourth Edition), Academic Press, 2015, Pages 1013-1075, ISBN 9780444594532, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780444594532000469

—-

V

Posiadanie amalgamatów stomatologicznych zawierających rtęć w trakcie ciąży, a nawet wiele lat przed ciążą, może być istotnym czynnikiem ryzyka autyzmu u potomstwa

—-

„Próbki włosów, paznokci i zębów dostarczają historycznych danych na temat narażenia na metal, podczas gdy próbki krwi i moczu mierzą ostre narażenie. W szczególności szkliwo zębów mlecznych może świadczyć o ekspozycji prenatalnej i wczesnej poporodowej, ponieważ kształtowanie się zębów mlecznych rozpoczyna się w czasie ciąży i w pełni rosną one między trzema miesiącami a rokiem po porodzie” [1]

„Badano akumulację rtęci w mózgu, nerkach, wątrobie i sercu po wprowadzeniu amalgamatu do zębów świnek morskich. Podczas przyspieszonego zużywania się amalgamatu u tych gryzących zwierząt wykazano znaczną akumulację rtęci w powyższych tkankach. Drobno rozdrobniony i starty amalgamat nie może być ignorowany jako źródło przyswajalnej rtęci” [2]

„Pierwiastkowa rtęć jest używany w amalgamatach dentystycznych oraz w różnych zastosowaniach domowych i przemysłowych. Ciecz rtęci (Hg 0) praktycznie nie jest wchłaniana w przewodzie pokarmowym. Jednak w temperaturze pokojowej Hg 0 ulatnia się do postaci pary, która jest łatwo wchłaniana podczas wdychania. Ta forma lipofilna rtęci po wchłonięciu może z łatwością przenikać przez łożysko i barierę krew-mózg. Wewnątrzkomórkowa rtęć jest szybko utleniana przez katalazę do nieorganicznej rtęci (Hg 2+ ), która w mózgu jest zatrzymywana na lata. Amalgamat dentystyczny emituje opary rtęci, które po wdychaniu są wchłaniane i przenoszone do krwioobiegu” [3]

„Poziom rtęci w łożyskach człowieka koreluje z liczbą plomb amalgamatowych matki i znaczna ilość rtęci z amalgamatu dociera do płodu. Rtęć z amalgamatu dentystycznego kobiet w ciąży może również przyczyniać się do rozwoju autyzmu u ich dzieci. W tym badaniu matki 94 autystycznych dzieci miały statystycznie więcej wypełnień amalgamatowych w czasie ciąży niż 49 matek z normalnej grupy kontrolnej. W przeciwieństwie do ich większej ekspozycji na rtęć w czasie ciąży, te autystyczne dzieci miały obniżony poziom rtęci podczas pierwszego strzyżenia. Może to odzwierciedlać zmniejszoną zdolność do wydalania rtęci z organizmu, co z kolei może prowadzić do podwyższonego poziomu rtęci w mózgu” [4]

„Wiadomo, że narażenie płodu i niemowlęcia na rtęć może mieć poważne konsekwencje zdrowotne, a liczba plomb amalgamatowych u matki jest związana z poziomem rtęci we krwi pępowinowej; w łożysku; w nerkach i wątrobie płodów; we włosach płodu; w mózgu i nerkach niemowląt. Ponadto rtęć przenika do mleka matek z plomb dentystycznych z amalgamatu rtęciowego, a stężenie rtęci w mleku matki wzrasta wraz ze wzrostem liczby plomb amalgamatowych u matki. Co istotne, badanie opublikowane w 2018 roku przez naukowców z Norwegii obejmowało ponad 72 000 kobiet w ciąży z danymi na temat liczby zębów zawierających wypełnienia amalgamatowe. Naukowcy odkryli „statystycznie istotny związek między liczbą zębów wypełnionych amalgamatem dentystycznym a ryzykiem śmierci okołoporodowej”. Chociaż dwa badania (powszechnie określane jako „New England Children‘s Amalgam Trial” i “Casa Pia Children’s Amalgam Trial”) były wielokrotnie wykorzystywane do obrony stosowania amalgamatu u dzieci, inni badacze wykazali od tego czasu, że należy wziąć pod uwagę czynniki takie jak skutki długoterminowe, predyspozycje genetyczne i błędy pomiarowe. Co więcej, naukowcy badający tę samą grupę (z Children’s Amalgam Trials) dostarczyli danych, które zidentyfikowały potencjalne zagrożenia dla tych osób wynikające z narażenia na rtęć w oparciu o płeć, predyspozycje genetyczne, a nawet żucie gumy. W ocenach ryzyka badano również wyznaczanie bezpiecznych poziomów dla dzieci, które są mniejsze i wciąż się rozwijają, zwłaszcza że wiele poziomów dawek opiera się na uniwersalnej skali dla dzieci i dorosłych. W międzyczasie badania naukowe nadal pokazują, że dzieci są w rzeczywistości narażone na uszczerbek na zdrowiu potencjalnie spowodowany przez plomby rtęciowe z amalgamatu. Podsumowując, autorzy badania z 2011 roku ostrzegają: „W celu uniknięcia niepotrzebnego narażenia na rtęć wysoce zalecane są zmiany w praktykach dentystycznych związanych z amalgamatem, zwłaszcza w przypadku dzieci” [5].

Doniesienia naukowe wskazują na związek między narażeniem matki na rtęć z amalgamatu a ryzykiem wystąpienia i/lub nasilenia objawów ASD u potomstwa [6-9]

Lista kilkuset publikacji naukowych na temat szkodliwości amalgamatów stomatologicznych zawierających rtęć (referencje w [5])

Umieszczanie lub usuwanie plomb rtęciowych podczas ciąży było częstsze u matek dzieci z ASD niż w grupie kontrolnej [10]

Źródła:

1. Błażewicz, A.; Grabrucker, A.M. Metal Profiles in Autism Spectrum Disorders: A Crosstalk between Toxic and Essential Metals. Int. J. Mol. Sci. 2023, 24, 308. https://www.mdpi.com/1422-0067/24/1/308
2. Fredin B. The distribution of mercury in various tissues of guinea-pigs after application of dental amalgam fillings (a pilot study). Sci Total Environ. 1987 Oct;66:263-8 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/3685953/
3. Aaseth J, Hilt B, Bjørklund G. Mercury exposure and health impacts in dental personnel. Environ Res. 2018 Jul;164:65-69 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29482185/
4. Mutter J, Naumann J, Sadaghiani C, Walach H, Drasch G. Amalgam studies: disregarding basic principles of mercury toxicity. Int J Hyg Environ Health. 2004 Sep;207(4):391-7
5. A COMPREHENSIVE REVIEW OF THE TOXIC EFFECTS OF MERCURY IN DENTAL AMALGAM FILLINGS ON THE ENVIRONMENT AND HUMAN HEALTH, The International Academy of Oral Medicine and Toxicology, October 2020 Update https://iaomt.org/wp-content/uploads/Comprehensive-Review-on-Dental-Mercury.pdf
6. Geier DA, Kern JK, Geier MR. A prospective study of prenatal mercury exposure from dental amalgams and autism severity. Neurobiolgiae Experimentals Polish Neuroscience Society. 2009; 69(2): 189-197 http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19593333
7. Geier DA, Kern JK, Geier MR. The biological basis of autism spectrum disorders: Understanding causation and treatment by clinical geneticists. Acta Neurobiol Exp (Wars). 2010; 70(2): 209-226. https://www.ane.pl/pdf/7025.pdf
8. Khaled EM, Meguid NA, Bjørklund G, Gouda A, Bahary MH, Hashish A, Sallam NM, Chirumbolo S, El-Bana MA. Altered urinary porphyrins and mercury exposure as biomarkers for autism severity in Egyptian children with autism spectrum disorder. Metabolic Brain Disease. 2016; 31(6):1419-26. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27406246/
9. Mutter J, Naumann J, Schneider R, Walach H, Haley B. Mercury and autism: accelerating evidence. Neuro Endocrinol Lett. 2005: 26(5): 439-446. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16264412
10. Adams, J. B., et al. „Heavy metal exposures, developmental milestones, and physical symptoms in children with autism.” Conference Proceedings of the Fall 2003 Defeat Autism Now! Conference on Oct 3-5, 2003 in Portland, Oregon. 2003

—-

VI

Choroby współistniejące są częstsze w ASD niż w populacji ogólnej, a symptomy i zaburzenia biologiczne są zaskakująco zbieżne z profilem zatrucia rtęcią

—-

„Choroby współistniejące są częstsze u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (ASD) niż w populacji ogólnej” [1]

W artykule wymieniono m.in. choroby genetyczne, neurologiczne, immunologiczne, autoimmunologiczne, alergiczne, metaboliczne, układu pokarmowego i zaburzenia snu [1].

Wśród dzieci z ASD powszechne są również zaburzenia psychiczne:

„nasze wyniki wskazują również, że częstość współwystępowania chorób psychicznych u dzieci i młodzieży z ASD w kontekście populacyjnym jest znaczna” [2]

Biorąc pod uwagę szerokie mechanizmy oddziaływań biologicznych i wieloletnią bioakumulację, toksyczne metale mogą być w głównej mierze odpowiedzialne za choroby współistniejące raportowane u osób z ASD

Porównanie autyzmu z opisanymi w literaturze naukowej przypadkami zatrucia rtęcią [HgP] (np. akrodynia, choroba z Minamaty) w zakresie objawów i nieprawidłowości biologicznych wykazało imponującą zbieżność raportowanych dysfunkcji (np. deficyt mowy i komunikacji, zaburzenia psychiczne, sensoryczne, motoryczne i poznawcze, nietypowe zachowania) i odchyleń w parametrach fizjologicznych (np. nieprawidłowe poziomy hormonów, powstawanie podobnych autoprzeciwciał, obniżenie aktywności komórek układu odpornościowego) [3]:

Autorzy pracy stwierdzili:

„W niniejszym przeglądzie ustalono prawdopodobieństwo, że rtęć może mieć również znaczenie etiologiczne w ASD, przy czym rtęć pochodzi z tiomersalu w szczepionkach (…). Ze względu na rozległe podobieństwa między autyzmem a HgP [zatruciem rtęcią] prawdopodobieństwo związku przyczynowego jest duże” [3]

W medycynie znane jest pojęcie choroby „szalonych kapeluszników” (eretyzm, erethismus mercurialis). Kapelusznicy byli drażliwi i nadmiernie nieśmiali w towarzystwie innych. Towarzyszył temu patologiczny lęk przed ośmieszeniem, utrata pewności siebie, nadpobudliwość i chwiejność emocjonalna [4,5]. Wymienione objawy neuropsychologiczne są również charakterystyczne dla ASD.

Wiele podobieństw można znaleźć między akrodynią (zatrucie dzieci solami rtęci) i ASD:

„Studia przypadków dostarczyły kompleksowego obrazu klinicznego akrodynii na długo przed ustaleniem jej etiologii. Do najczęściej zgłaszanych objawów należały: drażliwość, nerwica, światłowstręt (wrażliwość na światło), nadmierne pocenie się (nadmierne pocenie się), hipotonia (spadek napięcia mięśniowego), ataksja (brak koordynacji), problemy trawienne (w tym utrata masy ciała, utrata apetytu, wymioty i zaparcia), niedokrwistość, nadmierne wydzielanie śliny, problemy z oddychaniem, letarg, skrajne cierpienie, bełkot/utrata mowy, rozchwianie/utrata zębów, opuchnięte kończyny i być może najsłynniejsze (od którego wzięła się nazwa „różowa choroba”), wyraźne zaczerwienienie kończyn, zwłaszcza dłoni i stóp” [6]

Profil objawów i zaburzeń obserwowanych w płodowej chorobie Minamata (w latach 50. XX wieku wytwórnia tworzyw sztucznych należąca do koncernu Chisso Corporation emitowała w rejonie zatoki Minamata ścieki zawierające metylortęć; doszło do zatrucia rtęcią mieszkańców z okolicznych wiosek) jest również podobny do ASD:

„Spośród pacjentów z płodową chorobą Minamata (FMD) w Japonii, 64% mieszkało w rodzinach, których członkowie cierpieli na ciężką chorobę Minamata. Należy jednak zauważyć, że matki dzieci z FMD zwykle wykazywały jedynie łagodne objawy kliniczne zatrucia rtęcią lub nie wykazywały ich wcale w porównaniu z innymi dorosłymi podobnie narażonymi na działanie rtęci. Analizy rtęci we włosach zarówno matek, jak i niemowląt wykazały znaczny wzrost poziomu tego pierwiastka. Analizy pępowiny noworodków dotkniętych FMD również wykazały podwyższone stężenie rtęci (…) Najbardziej charakterystycznymi objawami są upośledzenie umysłowe, dyzartria, objawy móżdżkowe (takie jak ataksja), deformacja kończyn, prymitywne odruchy (chwytanie, ssanie itp.), nadmierne wydzielanie śliny i zahamowanie wzrostu ciała . Ekspresja objawów klinicznych była bardzo zróżnicowana, począwszy od osób z łagodnymi objawami do ciężkiego upośledzenia umysłowego i całkowitego ubezwłasnowolnienia fizycznego. Pierwsze oznaki niedoboru neurologicznego w przypadkach Minamata zwykle występowały u niemowląt w młodym wieku. Opóźnione ruchy, brak podążania za bodźcami wzrokowymi oraz nieskoordynowane ssanie i połykanie były wczesnymi objawami choroby. Po tych objawach następowały utrzymujące się prymitywne odruchy i wyraźne upośledzenie koordynacji. Chociaż u pacjentów z Minamata występowało zwężenie pól widzenia, nie odnotowano ślepoty” [7]

W poniższych tabelach przedstawiono zaburzenia, które powiązano z ekspozycją na rtęć z amalgamatów stomatologicznych [8]. Wiele z nich pokrywa się z objawami i zaburzeniami diagnozowanymi u osób z ASD.

Warto zwrócić uwagę, że w literaturze naukowej wiele przewlekłych „idiopatycznych” chorób powiązano z zatruciem rtęcią [8]:

Należy wnioskować, że problem zatrucia toksycznymi metalami dotyczy większości z nas. Natomiast do rozwoju autyzm/ASD dochodzi na skutek istotnego zatrucia tymi pierwiastkami w okresie prenatalnym i wczesnego dzieciństwa. W szczególności może to dotyczyć osób podatnych genetycznie:

„Wyniki pokazały, że częstość występowania ASD wśród wnuków osób, które przeżyły akrodynię (1 na 22) była znacznie wyższa niż porównywalna częstość występowania w populacji ogólnej (1 na 160). Wyniki potwierdzają hipotezę, że wrażliwość na rtęć może być dziedzicznym/genetycznym czynnikiem ryzyka ASD” [6]

„Dlaczego niektóre osoby cierpią z powodu narażenia na amalgamat, a inne nie? (…) pacjenci cierpiący na objawy takie jak zmęczenie, drażliwość, nastrój, słaba koncentracja, bóle głowy i bezsenność z powodu wypełnień amalgamatowych wykazują znacznie częściej obecność allelu apolipoproteiny E4 niż osoby zdrowe. Wiadomo, że obecność tego allelu jest głównym czynnikiem ryzyka rozwoju choroby Alzheimera. Nie wiadomo dlaczego, ale możliwym powiązaniem może być fakt, że Apo-E-4 ma zmniejszone zdolności detoksykacyjne z powodu braku grup tiolowych. Natomiast Apo-E-2 i Apo-E-3 mogą wiązać i odtruwać metale ciężkie, takie jak rtęć oraz ołów” [9]

Co ciekawe, wspólny mianownik między zatruciem rtęcią a autyzmem można znaleźć również w przypadku zaburzeń tożsamości płciowej:

„istnieje coraz więcej dowodów sugerujących współwystępowanie dysforii płciowej i ASD” [10]

„osoby transpłciowe mają wyższy wskaźnik autyzmu i diagnoz psychiatrycznych” [11]

„Rtęć powoduje homoseksualizm u samców ibisów” [12]

„Niniejszy przegląd podsumowuje istniejącą literaturę na temat wpływu rtęci na układ hormonalny i identyfikuje luki w wiedzy. Koncentruje się na tarczycy, nadnerczach i układach rozrodczych, w tym na gromadzeniu rtęci w układzie hormonalnym, różnicach płciowych objawiających się ekspozycją na rtęć, skutkach reprodukcyjnych u samców i samic zwierząt, w tym ludzi, oraz wpływie rtęci na tarczycę i nadnercza. Doszliśmy do wniosku, że istnieje pięć głównych mechanizmów Hg związanych z układem hormonalnym: (a) akumulacja w układzie hormonalnym; b) specyficzna cytotoksyczność w tkankach wydzielania wewnętrznego; (c) zmiany stężeń hormonów; (d) interakcje z hormonami płciowymi; oraz (e) regulacja w górę lub regulacja w dół enzymów w obrębie szlaku steroidogenezy” [13]

Źródła:

1. Al-Beltagi M. Autism medical comorbidities. World J Clin Pediatr. 2021 May 9;10(3):15-28 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8085719/
2. Mutluer T, Aslan Genç H, Özcan Morey A, Yapici Eser H, Ertinmaz B, Can M, Munir K. Population-Based Psychiatric Comorbidity in Children and Adolescents With Autism Spectrum Disorder: A Meta-Analysis. Front Psychiatry. 2022 May 23;13:856208 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35693977/
3. Bernard, Sallie, et al. „Autism: a novel form of mercury poisoning.” Medical hypotheses 56.4 (2001): 462-471. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11339848/
4. Dumont MP. Psychotoxicology: the return of the mad hatter. Soc Sci Med. 1989;29(9):1077-82 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/2683123/
5. NIOSH Backgrounder: Alice’s Mad Hatter & Work-Related Illnesshttps://www.cdc.gov/niosh/updates/upd-03-04-10.html
6. Shandley K, Austin DW. Ancestry of pink disease (infantile acrodynia) identified as a risk factor for autism spectrum disorders. J Toxicol Environ Health A. 2011;74(18):1185-9 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21797771/
7. Louis W. Chang, Grace Liejun Guo, Chapter 29 – Fetal Minamata Disease: Congenital Methylmercury Poisoning, Editor(s): William Slikker, Louis W. Chang, Handbook of Developmental Neurotoxicology, Academic Press, 1998, Pages 507-515,ISBN 9780126488609, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/B9780126488609500388
8. A COMPREHENSIVE REVIEW OF THE TOXIC EFFECTS OF MERCURY IN DENTAL AMALGAM FILLINGS ON THE ENVIRONMENT AND HUMAN HEALTH, The International Academy of Oral Medicine and Toxicology, October 2020 Update; https://iaomt.org/wp-content/uploads/Comprehensive-Review-on-Dental-Mercury.pdf
9. Mutter J, Naumann J, Sadaghiani C, Walach H, Drasch G. Amalgam studies: disregarding basic principles of mercury toxicity. Int J Hyg Environ Health. 2004 Sep;207(4):391-7
10. Glidden D, Bouman WP, Jones BA, Arcelus J. Gender Dysphoria and Autism Spectrum Disorder: A Systematic Review of the Literature. Sex Med Rev. 2016 Jan;4(1):3-14 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27872002/
11. Warrier V, Greenberg DM, Weir E, Buckingham C, Smith P, Lai MC, Allison C, Baron-Cohen S. Elevated rates of autism, other neurodevelopmental and psychiatric diagnoses, and autistic traits in transgender and gender-diverse individuals. Nat Commun. 2020 Aug 7;11(1):3959 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32770077/
12. Milton, J. Mercury causes homosexuality in male ibises. Nature (2010) https://www.nature.com/articles/news.2010.641
13. Tan SW, Meiller JC, Mahaffey KR. The endocrine effects of mercury in humans and wildlife. Crit Rev Toxicol. 2009;39(3):228-69

—-

VII

Matki dzieci autystycznych częściej zapadają na choroby związane z toksycznymi metalami, co sugeruje że ten sam czynnik odpowiedzialny za zaburzenia u matki jest przekazywany w okresie prenatalnym do płodu

—-

Jeśli w przypadku ASD istotne znaczenie ma wrodzone zatrucie toksycznymi metalami, które dodatkowo przyczynia się do podwyższonej zapadalności na choroby współistniejące, to należy spodziewać się, że również u matek dzieci autystycznych częściej diagnozuje się charakterystyczne dla toksycznych metali zaburzenia i choroby przewlekłe (na skutek transferu toksycznych metali z organizmu matki do płodu):

„Badania epidemiologiczne wykazały, że nieprawidłowości hormonalne u kobiet w ciąży są istotnym potencjalnym czynnikiem ryzyka autyzmu u potomstwa oraz że hormony płciowe mogą być częścią przyczyny autyzmu” [1]

„Cukrzyca matki, zwłaszcza cukrzyca ciążowa, jest związana z ASD u potomstwa” [2]

„dzieci urodzone przez matki z historią wcześniejszej aborcji mają zwiększone ryzyko rozwoju ASD w porównaniu z dziećmi matek bez historii wcześniejszej aborcji” [3].

Na szczególną uwagę zasługuje jednak ten fragment publikacji [3]:

„Istnieją dane na temat związku między chorobą autoimmunologiczną matki, taką jak obecność przeciwciał przeciwtarczycowych, a nawracającą utratą ciąży (RPL). Zespół przeciwciał antyfosfolipidowych jest charakterystyczny dla autoimmunizacji, z ustaloną patogenezą autoimmunologiczną prowadzącą do RPL. Inne choroby autoimmunologiczne, takie jak toczeń rumieniowaty układowy, nieswoiste zapalenie jelit, autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, celiakia i podwyższony poziom izolowanych autoprzeciwciał, są skorelowane z wyższym odsetkiem RPL.(…) Choroba autoimmunologiczna matki może również odgrywać rolę w zaburzeniach neurorozwojowych u potomstwa ze względu na związek między układowymi chorobami autoimmunologicznymi matki a skutkami neurologicznymi u ich potomstwa. Matczyny toczeń rumieniowaty układowy jest związany z szeregiem niekorzystnych skutków rozwojowych, w tym z trudnościami w uczeniu się. Inne badanie dotyczyło zaburzeń autoimmunologicznych u matek dzieci z opóźnieniem rozwojowym i wykazało, że zaburzenia autoimmunologiczne u tych matek były o 46% częstsze niż u matek dzieci zdrowych. Badania wykazały, że jeśli choroba autoimmunologiczna zaostrzy się podczas ciąży, mózg płodu może być narażony na stres oksydacyjny i bezpośredni wpływ cytokin na wzrost nerwów. Ponadto badania wykazały, że choroby autoimmunologiczne matki, takie jak niedoczynność tarczycy, są związane z niekorzystnymi wynikami neurorozwojowymi. Pop i in. wykazali spadek wyników testów psychomotorycznych wśród dzieci matek z indeksami wolnej tyroksyny w najniższym 10 percentylu. Dlatego choroba autoimmunologiczna matki odgrywa ważną rolę w RPL i neurologicznych zaburzeniach płodu„

Rtęć jest znanym czynnikiem etiologicznym chorób autoimmunologicznych [4], dlatego mogą być ogniwem łączącym chorobę autoimmunologiczną matki z podwyższonym ryzykiem zaburzeń neurorozwojowych, w tym ASD, u potomstwa. Dolegliwości takie jak toczeń rumieniowaty układowy, nieswoiste zapalenie jelit, autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, celiakia czy podwyższony poziom izolowanych autoprzeciwciał były raportowane np. w „chorobie amalgamatowej” [5]

W jednym z badań przeanalizowano związek między chorobami matki a zespołem nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi (ADHD) u potomstwa [6] (ADHD występuje u 30–80% osób z ASD [7]). Wykazano, że stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów (RZS), cukrzyca typu 1, astma i niedoczynność tarczycy u matki były związane z ADHD u potomstwa [6]. Z kolei w literaturze naukowej wykazano związek między zatruciem rtęcią a stwardnieniem rozsianym [8-12], RZS [13,14], cukrzycą [2,15], niedoczynnością tarczycy [16] i astmą [17,18]. Niedawno w dużym badaniu obserwacyjnym potwierdzony został związek między narażeniem dzieci na aluminium ze szczepionek a przewlekłą astmą [19]

Źródła:

1. Lu J, Wang Z, Liang Y, Yao P. Rethinking autism: the impact of maternal risk factors on autism development. Am J Transl Res. 2022 Feb 15;14(2):1136-1145 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8902545/
2. Wan H, Zhang C, Li H, Luan S, Liu C. Association of maternal diabetes with autism spectrum disorders in offspring: A systemic review and meta-analysis. Medicine (Baltimore). 2018 Jan;97(2):e9438 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29480832/
3. Jenabi E, Ayubi E, Bashirian S, Seyedi M, Rezaei M. Association between previous abortion history and risk of autism spectrum disorders among offspring: a meta-analysis. Clin Exp Pediatr. 2023 Feb;66(2):70-75
4. Pollard KM, Cauvi DM, Toomey CB, Hultman P, Kono DH. Mercury-induced inflammation and autoimmunity. Biochim Biophys Acta Gen Subj. 2019 Dec;1863(12):129299 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30742953/
5. A COMPREHENSIVE REVIEW OF THE TOXIC EFFECTS OF MERCURY IN DENTAL AMALGAM FILLINGS ON THE ENVIRONMENT AND HUMAN HEALTH, The International Academy of Oral Medicine and Toxicology, October 2020 Update; https://iaomt.org/wp-content/uploads/Comprehensive-Review-on-Dental-Mercury.pdf
6. Instanes JT, Halmøy A, Engeland A, Haavik J, Furu K, Klungsøyr K. Attention-Deficit/Hyperactivity Disorder in Offspring of Mothers With Inflammatory and Immune System Diseases. Biol Psychiatry. 2017 Mar 1;81(5):452-459
7. Lau-Zhu A, Fritz A, McLoughlin G. Overlaps and distinctions between attention deficit/hyperactivity disorder and autism spectrum disorder in young adulthood: Systematic review and guiding framework for EEG-imaging research. Neurosci Biobehav Rev. 2019 Jan;96:93-115 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30367918/
8. Attar AM, Kharkhaneh A, Etemadifar M, Keyhanian K, Davoudi V, Saadatnia M. Serum mercury level and multiple sclerosis. Biol Trace Elem Res. 2012 May;146(2):150-3 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22068727/
9. Huggins HA, Levy TE. Cerebrospinal fluid protein changes in multiple sclerosis after dental amalgam removal. Altern Med Rev. 1998; 3(4): 295-300. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/9727079
10. Prochazkova J, Sterzl I, Kucerova H, Bartova J, Stejskal VD. The beneficial effect of amalgam replacement on health in patients with autoimmunity. Neuro Endocrinol Lett. 2004; 25(3):211-218. http://www.nel.edu/pdf_/25_3/NEL250304A07_Prochazkova_.pdf.
11. Siblerud RL. A comparison of mental health of multiple sclerosis patients with silver/mercury dental fillings and those with fillings removed. Psychol Rep. 1992; 70(3c):1139-51. https://journals.sagepub.com/doi/abs/10.2466/pr0.1992.70.3c.1139
12. Siblerud RL, Kienholz E. Evidence that mercury from silver dental fillings may be an etiological factor in multiple sclerosis. The Science of the Total Environment. 1994; 142(3): 191-205. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0048969794903271
13. Pamphlett R, Kum Jew S. Mercury Is Taken Up Selectively by Cells Involved in Joint, Bone, and Connective Tissue Disorders. Front Med (Lausanne). 2019 Jul 19;6:168 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31380381/
14. Geier DA, Geier MR. Dental Amalgams and the Incidence Rate of Arthritis among American Adults. Clin Med Insights Arthritis Musculoskelet Disord. 2021 May 19 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8138300/
15. Roy C, Tremblay PY, Ayotte P. Is mercury exposure causing diabetes, metabolic syndrome and insulin resistance? A systematic review of the literature. Environ Res. 2017 Jul;156:747-760 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28482296/
16. Pamphlett R, Doble PA, Bishop DP. Mercury in the human thyroid gland: Potential implications for thyroid cancer, autoimmune thyroiditis, and hypothyroidism. PLoS One. 2021 Feb 9;16(2):e0246748 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33561145/
17. Kim KN, Bae S, Park HY, Kwon HJ, Hong YC. Low-level Mercury Exposure and Risk of Asthma in School-age Children. Epidemiology. 2015 Sep;26(5):733-9 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26154023/
18. Geier DA, Geier MR. Reported asthma and dental amalgam exposure among adults in the United States: An assessment of the National Health and Nutrition Examination Survey. SAGE Open Med. 2021 Oct 20;9:20503121211048677
19. Daley MF, Reifler LM, Glanz JM, Hambidge SJ, Getahun D, Irving SA, Nordin JD, McClure DL, Klein NP, Jackson ML, Kamidani S, Duffy J, DeStefano F. Association Between Aluminum Exposure From Vaccines Before Age 24 Months and Persistent Asthma at Age 24 to 59 Months. Acad Pediatr. 2023 Jan-Feb;23(1):37-46. doi: 10.1016/j.acap.2022.08.006. Epub 2022 Sep 28. PMID: 36180331; PMCID: PMC10109516. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36180331/

—-

VIII

Autyzm poszczepienny może być warunkowany pre- i postnatalnym zatruciem toksycznymi metalami

—-

Toksyczne metale mają zdolność do bioakumulacji w organizmie matki przez wiele lat nawet po przerwaniu ekspozycji [1,2,3] z takich źródeł jak amalgamaty stomatologiczne [4], szczepionki [5,6], ryby [7], tatuaże [8], rozbite termometry rtęciowe [9] i żarówki [10]. Pomimo stopniowego wycofywania z rynku technologii medycznych zawierających rtęć, jej stężenie w środowisku i populacji wciąż może rosnąć (https://www.eea.europa.eu/highlights/mercury-pollution-remains-a-problem). Pewna pula toksycznych metali jest przekazywana do płodu poprzez transfer łożyskowych [11,12] i karmienie piersią [12]. Dzieci z ASD mają podwyższony poziom toksycznych metali, w szczególności rtęci, ołowiu i aluminium, których profil toksycznych oddziaływań ma wystarczający potencjał do wywołania zaburzeń prowadzących do rozwoju ASD [13,14,15,16,17]. Szczepionki wciąż zawierają toksyczne metale, w szczególności aluminium [18] i rtęć [19]. Wbrew powszechnie krążącym opiniom nawet niewielkie ilości tych pierwiastków występujących w szczepionkach w formie tiomersalu i adiuwantów glinowych mają znaczenie, ponieważ kumulują się w tkankach, w tym mózgu, powodując liczne zaburzenia metaboliczne [5,13,14,20]. Na przykład rtęć powiązano z patologią mózgu występującą w zaburzeniach ze spektrum autyzmu [21]. Ponadto wykazano, że powoduje zaburzenia mikrobiologiczne jelit, nieprawidłową produkcję metabolitów, uszkodzenie ścisłych połączeń i reakcje immunologiczne w jelitach [22], co jest powszechnie obserwowane u dzieci z ASD. Udokumentowano również związek między ekspozycją na rtęć a autoprzeciwciałami w mózgu u osób z rozpoznaniem autyzmu [23]. Rtęć jest immunotoksyczna [24], co może wyjaśniać zburzenia immunologiczne i podatność na infekcje raportowane u osób z ASD. Co więcej, ten pierwiastek zaburza metylację i ma właściwości epigenetyczne, co może zmniejszyć rozmiar móżdżku noworodka i powodować niekorzystne skutki behawioralne [25]. Choroba mitochondrialna, która była wielokrotnie wskazywana jako podłoże autyzmu, też może wynikać z pre- i postantalnej ekspozycji na rtęć [26,27,28]. Biorąc pod uwagę powyższe, nie powinno dziwić, że szczepionka zawierająca kolejną porcję toksycznych metali może spowodować regres do autyzmu [29, 30], zwłaszcza że rtęć i aluminium działają synergicznie [34]. Zaburzenia wywołane przez pre- i postnatalne obciążenie toksycznymi metalami mogą predysponować do poszczepiennego regresu do ASD nawet gdy szczepionka nie zawiera toksycznych metali, np. po szczepionce MMR [31,32]. Jednym z mechanizmów może być nieprawidłowa reakcja immunologiczna na szczep szczepionkowy lub reaktywację wirusa [33], wszak, jak wskazano wcześniej, rtęć jest immunotoksyczna [24]. Istnieje kilkaset doniesień naukowych na temat mechanizmów, za pośrednictwem których szczepionki mogą prowadzić do rozwoju autyzmu [30]. Innymi słowy, szczepionka może być czynnikiem spustowym, który powoduje kolaps systemu kompensującego zaburzenia fizjologiczne wywołane przez obciążenie toksycznymi metalami. Prenatalne obciążenie rtęcią może zwiększać podatność na neurologiczne skutki ekspozycji na związki glinu obecne w szczepionkach, ponieważ oba pierwiastki działają synergicznie [34]. Dotychczasowe doniesienia nie są wystarczające, aby wykluczyć związek autyzmu z ekspozycją na szczepionkę MMR czy tiomersal (niska jakość badań i konflikty interesu) [35,36]:

„Stanowisko CDC oparte na 6 badaniach epidemiologicznych, które CDC ukończyło, sfinansowało i/lub współsponsorowało (…) wyraźnie kontrastuje z badaniami prowadzonymi przez niezależnych badaczy w ciągu ostatnich 75+ lat, którzy konsekwentnie stwierdzali, że tiomersal jest szkodliwy [zaburzenia neurorozwojowe]” [35]

„Obecność błędu w raportowaniu wyników i niezależna ponowna analiza każdego badania wykazały wpływ zarówno na kierunek, jak i wielkość obserwowanego efektu – podnosząc pytania dotyczące solidności pierwotnego projektu badania i wniosków oraz kwestionując obecny konsensus medyczny. Każdy z siedmiu wyników badania uległ odwróceniu, dając statystycznie istotne dodatnie korelacje między (a) szczepionką MMR a ASD (i PDD), (b) szczepionkami zawierającymi tiomersal a autyzmem, (c) liczbą dawek szczepionki i IMR, ( d) powszechne szczepienia przeciwko ospie wietrznej i zapadalność na półpaśca oraz (e) szczepionki przeciw grypie pandemicznej i raporty VAERS dotyczące utraty płodu. Po zgromadzeniu „przytłaczających” dowodów w danym obszarze badań (wzmocnionych przez stronniczość publikacji, która służy ukrywaniu badań z niepożądanymi wynikami), konsensus medyczny jest dodatkowo podtrzymywany przez publikację syntezy wyników wszystkich przeprowadzonych badań za pośrednictwem metaanalizy, takie jak te przedstawione przez Taylora i in., zatytułowane Szczepionki nie są związane z autyzmem: oparta na dowodach metaanaliza badań kliniczno-kontrolnych i kohortowych” [36]

Źródła:

1. Gunnar F. Nordberg, Bruce A. Fowler, Monica Nordberg, Handbook on the Toxicology of Metals (Fourth Edition), Academic Press, 2015, Pages 1013-1075, ISBN 9780444594532
2. Ali, Hazrat, Ezzat Khan, and Ikram Ilahi. „Environmental chemistry and ecotoxicology of hazardous heavy metals: environmental persistence, toxicity, and bioaccumulation.” Journal of chemistry 2019 (2019).
3. Yasuda, Hiroshi, et al. „Two age-related accumulation profiles of toxic metals.” Current aging science 5.2 (2012): 105-111
4. Mutter, J., et al. „Amalgam studies: disregarding basic principles of mercury toxicity.” International journal of hygiene and environmental health 207.4 (2004): 391-397.
5. Geier DA, King PG, Hooker BS, Dórea JG, Kern JK, Sykes LK, Geier MR. Thimerosal: clinical, epidemiologic and biochemical studies. Clin Chim Acta. 2015 Apr 15;444:212-20 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25708367/
6. Burbacher TM, Shen DD, Liberato N, Grant KS, Cernichiari E, Clarkson T. Comparison of blood and brain mercury levels in infant monkeys exposed to methylmercury or vaccines containing thimerosal. Environ Health Perspect. 2005 Aug;113(8):1015-21 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1280342/
7. Chen B, Dong S. Mercury Contamination in Fish and Its Effects on the Health of Pregnant Women and Their Fetuses, and Guidance for Fish Consumption-A Narrative Review. Int J Environ Res Public Health. 2022 Nov 29;19(23):15929 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36498005/
8. Prantsidis, A., et al. „Unusual mercury poisoning from tattoo dye.” Hippokratia 21.4 (2017): 197.
9. Saxena R, Kumar A, Satkurunathan M. Mercury aspiration from a broken thermometer. BMJ Case Rep. 2009;2009:bcr04.2009.1741. doi: 10.1136/bcr.04.2009.1741 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21829421/
10. Aucott M, McLinden M, Winka M. Release of mercury from broken fluorescent bulbs. J Air Waste Manag Assoc. 2003 Feb;53(2):143-51. doi: 10.1080/10473289.2003.10466132. PMID: 12617289. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12617289/
11. Chen Z, Myers R, Wei T, Bind E, Kassim P, Wang G, Ji Y, Hong X, Caruso D, Bartell T, Gong Y, Strickland P, Navas-Acien A, Guallar E, Wang X. Placental transfer and concentrations of cadmium, mercury, lead, and selenium in mothers, newborns, and young children. J Expo Sci Environ Epidemiol. 2014 Sep-Oct;24(5):537-44 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24756102/
12. Yang J, Jiang Z, Wang Y, Qureshi IA, Wu XD. Maternal-fetal transfer of metallic mercury via the placenta and milk. Ann Clin Lab Sci. 1997 Mar-Apr;27(2):135-41. PMID: 9098513. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9098513/
13. Baj J, Flieger W, Flieger M, Forma A, Sitarz E, Skórzyńska-Dziduszko K, Grochowski C, Maciejewski R, Karakuła-Juchnowicz H. Autism spectrum disorder: Trace elements imbalances and the pathogenesis and severity of autistic symptoms. Neurosci Biobehav Rev. 2021 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0149763421003365
14. Błażewicz, A.; Grabrucker, A.M. Metal Profiles in Autism Spectrum Disorders: A Crosstalk between Toxic and Essential Metals. Int. J. Mol. Sci. 2023, 24, 308. https://www.mdpi.com/1422-0067/24/1/308
15. Angrand L, Masson JD, Rubio-Casillas A, Nosten-Bertrand M, Crépeaux G. Inflammation and Autophagy: A Convergent Point between Autism Spectrum Disorder (ASD)-Related Genetic and Environmental Factors: Focus on Aluminum Adjuvants. Toxics. 2022 Aug 31;10(9):518
16. Kern JK, Geier DA, Sykes LK, Haley BE, Geier MR. The relationship between mercury and autism: A comprehensive review and discussion. J Trace Elem Med Biol. 2016 Sep;37:8-24 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27473827/
17. Shannon M, Graef JW. Lead intoxication in children with pervasive developmental disorders. J Toxicol Clin Toxicol. 1996;34(2):177-81 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8618251/
18. https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/w-ktorych-szczepionkach-wystepuja-adiuwanty-glinowe-i-w-jakich-ilosciach/
19. https://szczepienia.pzh.gov.pl/faq/jakie-szczepionki-dostepne-w-polsce-zawieraja-tiomersal/
20. Boretti A. Reviewing the association between aluminum adjuvants in the vaccines and autism spectrum disorder. J Trace Elem Med Biol. 2021 Jul;66:126764 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33930617/
21. Kern JK, Geier DA, Audhya T, King PG, Sykes LK, Geier MR. Evidence of parallels between mercury intoxication and the brain pathology in autism. Acta Neurobiol Exp (Wars) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22810216/
22. Tian X, Lin X, Zhao J, Cui L, Gao Y, Yu YL, Li B, Li YF. Gut as the target tissue of mercury and the extraintestinal effects. Toxicology. 2023 Jan 15;484:153396 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36521575/
23. Kern JK, Geier DA, Mehta JA, Homme KG, Geier MR. Mercury as a hapten: A review of the role of toxicant-induced brain autoantibodies in autism and possible treatment considerations. J Trace Elem Med Biol. 2020 Dec;62:126504 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32534375/
24. Maqbool F, Niaz K, Hassan FI, Khan F, Abdollahi M. Immunotoxicity of mercury: Pathological and toxicological effects. J Environ Sci Health C Environ Carcinog Ecotoxicol Rev. 2017 Jan 2;35(1):29-46 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28055311/
25. Khan F, Momtaz S, Abdollahi M. The relationship between mercury exposure and epigenetic alterations regarding human health, risk assessment and diagnostic strategies. J Trace Elem Med Biol. 2019 Mar;52:37-47 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30732897/
26. Kahrizi F, Salimi A, Noorbakhsh F, Faizi M, Mehri F, Naserzadeh P, Naderi N, Pourahmad J. Repeated Administration of Mercury Intensifies Brain Damage in Multiple Sclerosis through Mitochondrial Dysfunction. Iran J Pharm Res. 2016 Fall;15(4):834-841 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28243280/
27. Shenker BJ, Guo TL, Shapiro IM. Low-level methylmercury exposure causes human T-cells to undergo apoptosis: evidence of mitochondrial dysfunction. Environ Res. 1998 May;77(2):149-59 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9600808/
28. Lund BO, Miller DM, Woods JS. Studies on Hg(II)-induced H2O2 formation and oxidative stress in vivo and in vitro in rat kidney mitochondria. Biochem Pharmacol. 1993 May 25;45(10):2017-24 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/8512585/
29. Geier DA, Hooker BS, Kern JK, King PG, Sykes LK, Geier MR. A two-phase study evaluating the relationship between Thimerosal-containing vaccine administration and the risk for an autism spectrum disorder diagnosis in the United States. Transl Neurodegener. 2013 Dec 19;2(1):25. doi: 10.1186/2047-9158-2-25
30. Lista 224 artykułów naukowych wykazujących na powiązania między szczepionkami a autyzmem: https://howdovaccinescauseautism.org/
31. Chhawchharia R, Puliyel JM. Commentary–Controversies surrounding mercury in vaccines: autism denial as impediment to universal immunisation. Indian J Med Ethics. 2014 Oct-Dec;11(4):218-22
32. What is regressive autism and why does it occur? Is it the consequence of multi-systemic dysfunction affecting the elimination of heavy metals and the ability to regulate neural temperature? N Am J Med Sci. 2019 Jul 29:263674
33. Singh VK, Jensen RL. Elevated levels of measles antibodies in children with autism. Pediatr Neurol. 2003 Apr;28(4):292-4 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12849883/
34. Alexandrov PN, Pogue AI, Lukiw WJ. Synergism in aluminum and mercury neurotoxicity. Integr Food Nutr Metab. 2018 May;5(3):10 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29938114/
35. Hooker B, Kern J, Geier D, Haley B, Sykes L, King P, Geier M. Methodological issues and evidence of malfeasance in research purporting to show thimerosal in vaccines is safe. Biomed Res Int. 2014;2014:247218. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24995277/
36. Goldman GS. Examples of Outcome Reporting Bias in Vaccine Studies: Illustrating How Perpetuating Medical Consensus Can Impede Progress in Public Health. Cureus. 2022 Sep 21;14(9):e29399 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36304385/

—-

IX

Dzieci z ASD pod wpływem chelatacji wydalają metale ciężkie i reagują poprzez zmianę parametrów medycznych i behawioralnych

—-

„DMSA [kwas dimerkaptobursztynowy] jest zatwierdzony przez FDA do leczenia zatrucia ołowiem u dzieci w wieku od 2 lat, a w tym badaniu zbadano jego zastosowanie we wskazaniach niezgodnych z zaleceniami, a mianowicie w leczeniu dzieci z ASD, które mają dowody na znaczną ekspozycję na metale ciężkie (na podstawie wydalania z moczem po prowokacji DMSA). DMSA preferencyjnie wiąże się z ołowiem, ale może również w mniejszym stopniu zwiększać wydalanie kilku innych toksycznych metali (w tym rtęci)” [1]

„Zmniejszona zdolność do wydalania rtęci powinna skutkować większym obciążeniem organizmu, co wykazano w badaniu, w którym oceniano wpływ podawania DMSA  na 221 dzieci z autyzmem w porównaniu z grupą kontrolną. Odkryto, że dzieci z autyzmem wydalały 3,1 razy więcej rtęci z moczem (czyli tak jak wydalane jest DMSA), p < 0,0002, ale poziomy ołowiu i kadmu nie różniły się istotnie [1]”

W badaniu [1] wykazano, że pod wpływem doustnej terapii DMSA dzieci z ASD podniósł się poziom toksycznych metali w moczu, unormował poziom glutationu i poprawił poziom płytek krwi, a tym samym prawdopodobnie zmniejszył się stan zapalny:

„DMSA znacznie zwiększyło wydalanie ołowiu, co nie jest zaskakujące, ponieważ jest zatwierdzone przez FDA do leczenia zatrucia ołowiem. Wystąpił również duży wzrost cyny i bizmutu (które są mniej toksyczne), pewne wzrosty rtęci, talu, antymonu i wolframu oraz możliwe wzrosty uranu i (w późniejszych rundach) niklu. Generalnie wpływ na kadm, arsen lub aluminium był niewielki” [1]

„Ogólnie rzecz biorąc, terapia DMSA wydaje się być w miarę bezpieczna, skuteczna w usuwaniu kilku toksycznych metali (zwłaszcza ołowiu), niezwykle skuteczna w normalizacji glutationu RBC i skuteczna w normalizacji liczby płytek krwi” [1]

W drugiej części tego badania wykazano, że:

„Nasilenie autyzmu, oceniane za pomocą pięciu różnych narzędzi oceny, znacznie zmniejszyło się podczas badania zarówno w grupie otrzymującej 1 rundę DSMA (i 6 rund placebo), jak i 7 rund DMSA” [2]

„Analiza regresji poprawy objawów autystycznych po wydalaniu glutationu i metali (zwłaszcza talu, arsenu, rtęci i ołowiu) sugeruje, że większość poprawy była rzeczywista (nie wynikała z efektu placebo), a zatem sugeruje, że DMSA mogło spowodować zmniejszenie niektórych objawów autyzmu” [2]

„Wiek miał niewielki wpływ na stopień poprawy; starsze dzieci poprawiły się tak samo lub prawie tak samo jak młodsze dzieci w różnych skalach” [2]

„Ogólnie rzecz biorąc, terapia DMSA wydaje się ogólnie bezpieczna i prawdopodobnie skuteczna w zmniejszaniu objawów autyzmu u niektórych dzieci” [2]

Ocena powyższego badania w ramach przeglądu Cochrane jest już mniej optymistyczna:

„Jedno badanie, które miało problemy metodologiczne i stosunkowo małą liczebność próby, jest niewystarczające, aby dostarczyć solidnych dowodów na chelatację w przypadku ASD” [3]

„Interesujące jest to, że badacze stwierdzili zróżnicowane kierunki wydalania metali ciężkich i zmiany wskaźników ASD, jednak starali się przekonać czytelnika, aby nie wczytywał się zbytnio w te różnice. Biorąc pod uwagę szkodliwe skutki chelatacji, błędna interpretacja i niewłaściwe wykorzystanie badań Adamsa i wsp. w celu uzasadnienia stosowania chelatacji w przypadku ASD jest nieetyczne i potencjalnie naraża dzieci na niepotrzebną krzywdę. Co więcej, jeśli te odkrycia są rzeczywiście ważne, w rzeczywistości podważają teorię toksyczności metali ciężkich i uzasadnienie leczenia chelatującego, sugerując, że nie należy go stosować w pierwszej kolejności” [3]

„Włączenie tylko jednego badania, które miało stosunkowo małą wielkość próby i wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia efektów przeniesienia i innych błędów, wyklucza zaufanie do wyników. Potrzebne są dalsze dobrze zaprojektowane badania z wielu lokalizacji i z udziałem większej liczby uczestników, aby lepiej ustalić wpływ chelatacji na ASD” [3]

Przytoczone powyżej doniesienia nie dementują znaczenia toksyczności metal ciężkich w rozwoju ASD. Wprost przeciwnie – dzieci z autyzmem pod wpływem chelatora wydalają metale ciężkie i reagują poprzez zmianę parametrów medycznych i behawioralnych. Problem nie polega na błędnym założeniu, tylko na tym ,że do tej pory nie opracowano skutecznej i bezpiecznej chelatacji, której efekt zostałby wykazany na podstawie wysokiej jakości badań klinicznych.

James P.K. Rooney w 2007 r. w czasopiśmie Toxicology zwrócił uwagę na rolę kwasu alfa-liponowego (ALA) w leczeniu zatrucia rtęcią i wspomniał o metodzie chelatacji opracowanej przez A.H. Cutlera polegającej na zastosowaniu niskich i częstych dawek ALA:

„Chociaż nie jest to recenzowana publikacja, Cutler przedstawia przekonujący argument dotyczący częstotliwości dawkowania chelatorów, który zasługuje na uwagę społeczności naukowej. Wydaje się, że ALA [kwas alfa-liponowy] może mieć potencjał jako chelator rtęci, a z pracy Donatelli (1955) i Grunerta (1960) jasno wynika, że wpływ ALA na toksyczność rtęci zależy od wielkości dawki i rozłożenia dawek w czasie” [4]

Trudno zakładać, że zastosowanie doustnie w niskich i częstych dawkach (zgodnie z protokołem Cutlera) powszechnie dostępnego jako suplement diety preparatu – kwasu alfa-liponowego – jest niebezpieczne u dzieci z ASD. Istotna wydaje się zatem ocena skuteczności tej metody w leczeniu autyzmu w badaniu klinicznym. Obecnie dostępne są tylko liczne dowody anegdotyczne [5].

Źródła:

1. Adams JB, Baral M, Geis E, Mitchell J, Ingram J, Hensley A, Zappia I, Newmark S, Gehn E, Rubin RA, Mitchell K, Bradstreet J, El-Dahr J. Safety and efficacy of oral DMSA therapy for children with autism spectrum disorders: Part A–medical results. BMC Clin Pharmacol. 2009 Oct 23;9:16
2. Adams JB, Baral M, Geis E, Mitchell J, Ingram J, Hensley A, Zappia I, Newmark S, Gehn E, Rubin RA, Mitchell K, Bradstreet J, El-Dahr J. Safety and efficacy of oral DMSA therapy for children with autism spectrum disorders: part B – behavioral results. BMC Clin Pharmacol. 2009 Oct 23;9:17. doi: 10.1186/1472-6904-9-17
3. James S, Stevenson SW, Silove N, Williams K. Chelation for autism spectrum disorder (ASD). Cochrane Database Syst Rev. 2015 May 11;(5):CD010766
4. Rooney, James PK. „The role of thiols, dithiols, nutritional factors and interacting ligands in the toxicology of mercury.” Toxicology 234.3 (2007): 145-156
5. https://cutlersuccessstories.weebly.com/child-stories.html

—-

X

Suplementacja i dieta adresujące zaburzenia wywołane przez toksyczne metale poprawiają funkcjonowanie osób z ASD

—-

Według randomizowanego kontrolowanego 12-miesięcznego badania z pojedynczą ślepą próbą obejmującego osoby z ASD w wieku 3-58 lat grupa leczona, w porównaniu z grupą nieleczoną, miała znacznie większą poprawę w zakresie objawów autyzmu i wieku rozwojowego [1]:

„Grupa leczona miała znacznie większy wzrost EPA, DHA, karnityny i witamin A, B2, B5, B6, B12, kwasu foliowego i koenzymu Q10. Pozytywne wyniki tego badania sugerują, że kompleksowa interwencja żywieniowa i dietetyczna jest skuteczna w poprawie stanu odżywienia, niewerbalnego IQ, objawów autyzmu i innych objawów u większości osób z ASD. Rodzice zgłosili, że najbardziej korzystne były suplementy witaminowo-mineralne, niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe i dieta HGCSF [zdrowa dieta bezglutenowa, bez kazeiny, bez soi]” [1]

Badań dokumentujących korzystny wpływ stosowania suplementów diety w leczeniu dzieci z ASD jest więcej:

„Kilka badań wykazało, że wysoki poziom homocysteiny i niski poziom witaminy B12 i kwasu foliowego są związane z ASD. Na te zmiany metabolitów w surowicy ma wpływ zła dieta. W rzeczywistości dzieci z ASD mają tendencję do selektywnego jedzenia, co może pogorszyć jakość ich diety i spowodować niedobory składników odżywczych. Ponadto zaburzenia te mogą być również spowodowane predyspozycjami genetycznymi, takimi jak polimorfizmy genu MTHFR. Nieliczne badania wykazały korzystny wpływ stosowania suplementów diety w leczeniu dzieci z ASD. Dlatego zaleca się przeprowadzenie większych, dobrze ustrukturyzowanych badań w celu zbadania wpływu suplementacji witaminy B12 i kwasu foliowego na poziom homocysteiny” [2].

Wysoki poziom homocysteiny w przypadku ASD i niski poziom witaminy B12/kwasu foliowego może mieć związek z ekspozycją na toksyczne metale: „Wyniki tego przeglądu systematycznego wskazują, że ekspozycja na Pb, Cr, Cd i Hg jest związana z niefizjologicznymi poziomami homocysteiny lub stężeniami witaminy B12 i folianów w surowicy” [10]

„w większości analizowanych artykułów znaleziono dowody dotyczące diety bezglutenowej i bezkazeinowej, diety ketogenicznej, suplementacji omega-3, prebiotyków/probiotyków i witamin/minerałów; jednak przedstawiona heterogeniczność wymaga większej liczby dowodów, aby promować ich stosowanie” [3]

„Z wyników niniejszego przeglądu wynika, że przeciwutleniacze/związki polifenolowe zmniejszają poziom cytokin zapalnych i poprawiają objawy behawioralne. Probiotyki poprawiły objawy behawioralne i żołądkowo-jelitowe, a także przywróciły równowagę mikroflory jelitowej. Prebiotyki obniżyły poziom cytokin zapalnych, poprawiły objawy behawioralne i żołądkowo-jelitowe oraz poprawiły mikroflorę jelitową. Witamina D poprawiła objawy behawioralne i zapewniła działanie ochronne przed neurotoksycznością. Mleko wielbłądzie zmniejsza reakcje zapalne i stres oksydacyjny. Biorąc pod uwagę przewlekły charakter i wczesny początek ASD, suplementy diety stają się przydatne w uzupełnianiu niedoborów żywieniowych u dzieci z ASD. Kluczowe zalety tych środków wynikają z ich zdolności do kierowania na wiele obszarów fizjologicznych poprzez jelitową oś mózgową i są pozbawione potencjalnie szkodliwych lub obciążających skutków dla pacjentów z ASD. Dowody zebrane w tym przeglądzie sugerują, że interwencja dietetyczna może zapewnić nową platformę leczenia autyzmu” [4]

Zwraca się uwagę, że wciąż trudno jest wyciągnąć jednoznaczne wnioski z badań nad związkiem między dietą i suplementacją, a objawami ASD:

„Uzyskano w sumie 5 metaanaliz, 29 przeglądów systematycznych i 27 oryginalnych badań, które skupiały się na dietach terapeutycznych, określonych produktach spożywczych, kwasach tłuszczowych i mikroelementach oraz objawach ASD w dzieciństwie. Wyniki dostępnych badań były nieliczne i niejednoznaczne, w związku z czym nie można było wyciągnąć jednoznacznych wniosków. Obecnie nie ma wystarczających dowodów na związek między odżywianiem a objawami ASD w dzieciństwie, co uniemożliwia przedstawienie praktycznych wskazówek żywieniowych” [5]

Skuteczność w terapii ASD takich interwencji jak kwasy omega-3, B12 i inne witaminy z grupy B, kwas foliowy, dieta bez glutenu i kazeiny, koenzymu Q10, witaminy D i probiotyki również sugeruje, że podłożem ASD są toksyczne metale. Wykazano bowiem, że:

• istnieje ujemna korelacja między kwasem foliowym w surowicy a rtęcią we krwi [6]
• rtęć zmniejsza poziom witaminy B1 w mózgu [7]
• rtęć może zmniejszać wchłanianie witaminy B12 [8]
• „Niewiele badań przeprowadzono z rtęcią i witaminą D. Niedobory witaminy D w AZS można wytłumaczyć brakiem ekspozycji na słońce. Witamina D działa przeciwzapalnie, a rtęć powoduje stany zapalne” [9]
• rtęć powoduje zaburzenia drobnoustrojów jelitowych [11]
• toksyczne metale mogą powodować nietolerancje pokarmowe, poprzez hamujący wpływ na aktywność wielu enzymów [12-15]
• „Jedną z głównych dróg toksyczności rtęci jest uszkodzenie funkcji mitochondriów” [16] , dlatego suplementacja koenzymu Q10, który jest postrzegany jako ważny endogenny przeciwutleniacz i kluczowy składnik mitochondrialnego łańcucha oddechowego [17], może być pomocna u osób z ASD

Źródła:

1. Adams JB, Audhya T, Geis E, Gehn E, Fimbres V, Pollard EL, Mitchell J, Ingram J, Hellmers R, Laake D, Matthews JS, Li K, Naviaux JC, Naviaux RK, Adams RL, Coleman DM, Quig DW. Comprehensive Nutritional and Dietary Intervention for Autism Spectrum Disorder-A Randomized, Controlled 12-Month Trial. Nutrients. 2018 Mar 17;10(3):369
2. Roufael M, Bitar T, Sacre Y, Andres C, Hleihel W. Folate-Methionine Cycle Disruptions in ASD Patients and Possible Interventions: A Systematic Review. Genes (Basel). 2023 Mar 13;14(3):709
3. Díaz Vargas D, Leonario Rodríguez M. Effectiveness of nutritional interventions on behavioral symptomatology of autism spectrum disorder: a systematic review. Nutr Hosp. 2022 Dec 20;39(6):1378-1388
4. Amadi CN, Orish CN, Frazzoli C, Orisakwe OE. Dietary interventions for autism spectrum disorder: An updated systematic review of human studies. Psychiatriki. 2022 Sep 19;33(3):228-242
5. van der Wurff I, Oenema A, de Ruijter D, Vingerhoets C, van Amelsvoort T, Rutten B, Mulkens S, Köhler S, Schols A, de Groot R. A Scoping Literature Review of the Relation between Nutrition and ASD Symptoms in Children. Nutrients. 2022 Mar 26;14(7):1389. doi: 10.3390/nu14071389
6. Kim, H.; Kim, K.N.; Hwang, J.Y. Relation between serum folate status and blood mercury concentrations in pregnant women. Nutrition 2013, 29, 514–518
7. Siegel, B.Z.; Siegel, S.M.; Correa, T.; Sekovanic, A.; Ajvazi, M. The protection of invertebrates, fish, and vascular plants against mercury poisoning by sulfur and selenium derivatives. Arch. Environ. Contam. Toxicol. 1991, 20, 241–246
8. Ahlrot-Westerlund, B.; Kauppi, M. The presence of mercury and reduced vitamin B12. Heavy Metal. Bull. 1971, 172, 1248–1249
9. Siblerud R, Mutter J, Moore E, Naumann J, Walach H. A Hypothesis and Evidence That Mercury May be an Etiological Factor in Alzheimer’s Disease. Int J Environ Res Public Health. 2019
10. Ledda C, Cannizzaro E, Lovreglio P, Vitale E, Stufano A, Montana A, Li Volti G, Rapisarda V. Exposure to Toxic Heavy Metals Can Influence Homocysteine Metabolism? Antioxidants (Basel). 2019 Dec 28;9(1):30
11. Tian X, Lin X, Zhao J, Cui L, Gao Y, Yu YL, Li B, Li YF. Gut as the target tissue of mercury and the extraintestinal effects. Toxicology. 2023 Jan 15;484:153396
12. LaChance, Michele Collette. „Effect of mercury on β-galactosidase activity: possible relationship to lactose intolerance.” (1973).
13. Lambeir, Anne-Marie, et al. „Dipeptidyl-peptidase IV from bench to bedside: an update on structural properties, functions, and clinical aspects of the enzyme DPP IV.” Critical reviews in clinical laboratory sciences 40.3 (2003): 209-294
14. Baj J, Flieger W, Flieger M, Forma A, Sitarz E, Skórzyńska-Dziduszko K, Grochowski C, Maciejewski R, Karakuła-Juchnowicz H. Autism spectrum disorder: Trace elements imbalances and the pathogenesis and severity of autistic symptoms. Neurosci Biobehav Rev. 2021 https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0149763421003365
15. Błażewicz, A.; Grabrucker, A.M. Metal Profiles in Autism Spectrum Disorders: A Crosstalk between Toxic and Essential Metals. Int. J. Mol. Sci. 2023, 24, 308. https://www.mdpi.com/1422-0067/24/1/308
16. Kahrizi F, Salimi A, Noorbakhsh F, Faizi M, Mehri F, Naserzadeh P, Naderi N, Pourahmad J. Repeated Administration of Mercury Intensifies Brain Damage in Multiple Sclerosis through Mitochondrial Dysfunction. Iran J Pharm Res. 2016 Fall;15(4):834-841
17. Hidalgo-Gutiérrez A, González-García P, Díaz-Casado ME, Barriocanal-Casado E, López-Herrador S, Quinzii CM, López LC. Metabolic Targets of Coenzyme Q10 in Mitochondria. Antioxidants (Basel). 2021 Mar 26;10(4):520

—-

XI

Inne środowiskowe czynniki ryzyka autyzmu, w tym  okoliczności lub zdarzenia prenatalne, z dużym prawdopodobieństwem nie są w stanie per se lub łącznie wywołać zaburzeń prowadzących do rozwoju ASD – są jedynie następstwem lub są warunkowane prenatalną i postantalną ekspozycją na toksyczne metale

—-

Wśród prenatalnych czynników środowiskowych związanych z ASD u potomstwa wymieniane są otyłość, cukrzyca, zespół policystycznych jajników (PCOS), leki przeciwdepresyjne (selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny), depresja, nadciśnienie, infekcje, ekspozycja na środki owadobójcze/pestycydy, zapłodnienie in vitro [1,2]. Inne doniesienia wskazują również na paracetamol:

„Wyniki naszej metaanalizy dotyczącej ponad 70 000 dzieci z sześciu kohort urodzonych/dzieci z populacji europejskiej wykazały, że dzieci narażone na paracetamol w okresie prenatalnym były o 19% i 21% bardziej narażone na późniejsze objawy ASC [warunki spektrum autyzmu] i ADHD mieszczące się w zakresie granicznym/klinicznym odpowiednio w porównaniu z dziećmi nienarażonymi” [3]

Podłożem wymienionych czynników środowiskowych mogą być toksyczne metale (wzmianki o sprzeczności niektórych doniesień mogą wynikać z przyczyn opisanych w punkcie 4)

„Wskaźniki otyłości (BMI i obwód talii), ciśnienie krwi (skurczowe i rozkurczowe), poziom glukozy we krwi na czczo i poziomy trójglicerydów były istotnie związane ze stężeniem rtęci w paznokciach stóp z zależnością dawka-efekt” [4]

„Ogólnie rzecz biorąc, dane z organizmów modelowych sugerują możliwy związek między Cd, Pb i Hg z zespołem metabolicznym lub powiązanymi stanami” [5]

„Metale ciężkie, takie jak kadm (Cd), ołów (Pb) i rtęć (Hg), badano pod kątem potencjalnego związku z zespołem metabolicznym, cukrzycą lub otyłością, ale wyniki są sprzeczne” [6].

„Zwiększona całkowita ekspozycja na rtęć może zwiększać ryzyko cukrzycy i zespołu metabolicznego, ale brak spójności dowodów epidemiologicznych uniemożliwia wnioskowanie o związku przyczynowym” [7]

Toksyczne metale mogą brać udział w patogenezie PCOS [8-10]

„Nasze odkrycia podkreślają znaczenie stresu oksydacyjnego, w szczególności SOD1 i sieci mikroelementów selenu, w depresji spowodowanej mieszaninami metali ciężkich i dostarczają dodatkowych informacji na temat wspólnych szlaków molekularnych zaangażowanych w patogenezę depresji” [11]

„Rozważenie toksyczności rtęci może mieć kluczowe znaczenie dla skutecznego badania klinicznego wielu chorób przewlekłych, szczególnie tych związanych ze zmęczeniem i depresją” [12]

„Stwierdzono istotny dodatni związek między rtęcią a nadciśnieniem oraz między rtęcią a ciśnieniem tętniczym” [13]

Infekcja matki podczas ciąży zwiększa ryzyko ASD u potomstwa [14]. Głównym czynnikiem może być jednak podatność organizmu matki na infekcje ( i związane z nią powikłania) na skutek zatrucia toksycznymi metalami [15,16], a nie infekcja per se.

Związek między technologią wspomaganego rozrodu a autyzmem [17] można wyjaśnić toksycznością metali ciężkich, które negatywnie wpływają na płodność [18,19]

Ekspozycja prenatalna na glifosat, dichlorodifenylodichloroetylen, fosforany dialkilu, paracetamol  jest wskazywana jako czynnik ryzyka autyzmu u potomstwa [2,3,20,21]. Żaden z tych związków łącznie i per se nie ma takich zdolności do bioakumulacji, ani tak szerokiego spektrum toksyczności (np. nie konkurują z niezbędnymi metalami śladowymi, a pierwotną patologią ASD może być brak równowagi metali śladowych – patrz punkt 3), aby wywołać objawy ASD bez podłoża w postaci zatrucia toksycznymi metalami. Żadne z tych badań nie wykluczyło udziału toksycznych metali, zwłaszcza że toksyczne metale są składnikiem wielu preparatów herbicydowych i pestycydowych:

Glifosat nie był głównym związkiem toksycznym w preparatach herbicydowych (…) Zidentyfikowaliśmy arsen, chrom, kobalt, ołów i nikiel w preparatach pestycydów” [22]

Należy założyć, że ekspozycja płodu na toksyczne metale zwiększa podatność na inne toksyczne substancje chemiczne poprzez zjawisko znane jako wieloraka wrażliwość chemiczna (MCS):

„Nasze dane wskazują na zwiększoną częstość występowania alergii na metale i podwyższenie poziomu rtęci w bioindykatorach wśród pacjentów z MCS” [25]

„szczepienie i MCS mogą być ze sobą powiązane” [26]

„W porównaniu z pacjentami z grupy kontrolnej (nr 268) pacjenci z MCS mieli istotnie wyższe poziomy rtęci w pełnej krwi” [27]

Czynnikiem ryzyka autyzmu może być zatem bardziej synergizm między toksycznością metali a toksycznością pestycydów i herbicydów [23, 24].

Korelacja między stosowaniem paracetamolu przez matkę a ASD u potomstwa może mieć bardziej związek z powodami, dla którego matka przyjmowała ten lek (confounding by indication). W badaniu potencjalne wskazania do stosowania acetaminofenu zostały uwzględnione jako współzmienne: gorączka matki, infekcje podczas ciąży, choroby przewlekłe matki oraz przeziębienie lub infekcje u dziecka w pierwszych 18 miesiącach życia[3]. Wskazania do zastosowania paracetamolu u matki mogą mieć związek z zaburzeniami wywołanymi przez zatrucie toksycznymi metalami, a nie toksycznością leku. Zdolność do bioakumulacji i toksyczność paracetamolu jest nieporównywalnie mniejsza niż synergiczna toksyczność metali ciężkich w szczególności rtęci.

Źródła:

1. Lu J, Wang Z, Liang Y, Yao P. Rethinking autism: the impact of maternal risk factors on autism development. Am J Transl Res. 2022 Feb 15;14(2):1136-1145
2. Pu Y, Yang J, Chang L, Qu Y, Wang S, Zhang K, Xiong Z, Zhang J, Tan Y, Wang X, Fujita Y, Ishima T, Wang D, Hwang SH, Hammock BD, Hashimoto K. Maternal glyphosate exposure causes autism-like behaviors in offspring through increased expression of soluble epoxide hydrolase. Proc Natl Acad Sci U S A. 2020 May 26;117(21):11753-11759
3. Alemany S, Avella-García C, Liew Z, García-Esteban R, Inoue K, Cadman T, López-Vicente M, González L, Riaño Galán I, Andiarena A, Casas M, Margetaki K, Strandberg-Larsen K, Lawlor DA, El Marroun H, Tiemeier H, Iñiguez C, Tardón A, Santa-Marina L, Júlvez J, Porta D, Chatzi L, Sunyer J. Prenatal and postnatal exposure to acetaminophen in relation to autism spectrum and attention-deficit and hyperactivity symptoms in childhood: Meta-analysis in six European population-based cohorts. Eur J Epidemiol. 2021 Oct;36(10):993-1004. doi: 10.1007/s10654-021-00754-4
4. Park K, Seo E. Association between Toenail Mercury and Metabolic Syndrome Is Modified by Selenium. Nutrients. 2016 Jul 12;8(7):424
5. Planchart A, Green A, Hoyo C, Mattingly CJ. Heavy Metal Exposure and Metabolic Syndrome: Evidence from Human and Model System Studies. Curr Environ Health Rep. 2018 Mar;5(1):110-124
6. Planchart A, Green A, Hoyo C, Mattingly CJ. Heavy Metal Exposure and Metabolic Syndrome: Evidence from Human and Model System Studies. Curr Environ Health Rep. 2018 Mar;5(1):110-124
7. Roy C, Tremblay PY, Ayotte P. Is mercury exposure causing diabetes, metabolic syndrome and insulin resistance? A systematic review of the literature. Environ Res. 2017 Jul;156:747-760 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28482296/
8. Srnovršnik T, Virant-Klun I, Pinter B. Heavy Metals and Essential Elements in Association with Oxidative Stress in Women with Polycystic Ovary Syndrome-A Systematic Review. Antioxidants (Basel). 2023 Jul 7;12(7):1398
9. Liang C, Zhang Z, Cao Y, Wang J, Shen L, Jiang T, Li D, Zou W, Zong K, Liang D, Xu X, Liu Y, Tao F, Luo G, Ji D, Cao Y. Exposure to multiple toxic metals and polycystic ovary syndrome risk: Endocrine disrupting effect from As, Pb and Ba. Sci Total Environ. 2022 Nov 25;849:157780. doi: 10.1016/j.scitotenv.2022.157780
10. Zhang C, Xu L, Zhao Y, Wang Y. Changes in serum heavy metals in polycystic ovary syndrome and their association with endocrine, lipid-metabolism, inflammatory characteristics and pregnancy outcomes. Reprod Toxicol. 2022 Aug;111:20-26
11. Nguyen HD, Kim MS. Interactions between cadmium, lead, mercury, and arsenic and depression: A molecular mechanism involved. J Affect Disord. 2023 Apr 14;327:315-329
12. Kern JK, Geier DA, Bjørklund G, King PG, Homme KG, Haley BE, Sykes LK, Geier MR. Evidence supporting a link between dental amalgams and chronic illness, fatigue, depression, anxiety, and suicide. Neuro Endocrinol Lett. 2014;35(7):537-52
13. Houston MC. Role of mercury toxicity in hypertension, cardiovascular disease, and stroke. J Clin Hypertens (Greenwich). 2011 Aug;13(8):621-7
14. Jiang HY, Xu LL, Shao L, Xia RM, Yu ZH, Ling ZX, Yang F, Deng M, Ruan B. Maternal infection during pregnancy and risk of autism spectrum disorders: A systematic review and meta-analysis. Brain Behav Immun. 2016 Nov;58:165-172
15. Maqbool F, Niaz K, Hassan FI, Khan F, Abdollahi M. Immunotoxicity of mercury: Pathological and toxicological effects. J Environ Sci Health C Environ Carcinog Ecotoxicol Rev. 2017 Jan 2;35(1):29-46 https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28055311/
16. Trace Metals and Infectious Diseases [Internet], Chapter 17Metals in the Environment as Risk Factors for Infectious Diseases Gaps and Opportunities, M. Leigh Ackland, Julia Bornhorst, George V. Dedoussis, Rodney R. Dietert, Jerome O. Nriagu, Jozef M. Pacyna, and John M. Pettifor.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK569691/
17. Fountain C, Zhang Y, Kissin DM, Schieve LA, Jamieson DJ, Rice C, Bearman P. Association between assisted reproductive technology conception and autism in California, 1997-2007. Am J Public Health. 2015 May;105(5):963-71
18. Génard-Walton M, Warembourg C, Duros S, Ropert-Bouchet M, Lefebvre T, Guivarc’h-Levêque A, Le Martelot MT, Jacquemin B, Cordier S, Costet N, Multigner L, Garlantézec R. Heavy metals and diminished ovarian reserve: single-exposure and mixture analyses amongst women consulting in French fertility centres. Reprod Biomed Online. 2023 Jun 2:103241
19. Bjørklund G, Chirumbolo S, Dadar M, Pivina L, Lindh U, Butnariu M, Aaseth J. Mercury exposure and its effects on fertility and pregnancy outcome. Basic Clin Pharmacol Toxicol. 2019 Oct;125(4):317-327
20. Brown AS, Cheslack-Postava K, Rantakokko P, Kiviranta H, Hinkka-Yli-Salomäki S, McKeague IW, Surcel HM, Sourander A. Association of maternal insecticide levels with autism in offspring from a national birth cohort. Am J Psychiatry. 2018;175:1094–1101
21. Philippat C, Barkoski J, Tancredi DJ, Elms B, Barr DB, Ozonoff S, Bennett DH, Hertz-Picciotto I. Prenatal exposure to organophosphate pesticides and risk of autism spectrum disorders and other non-typical development at 3 years in a high-risk cohort. Int J Hyg Environ Health. 2018;221:548–555
22. Defarge N, Spiroux de Vendômois J, Séralini GE. Toxicity of formulants and heavy metals in glyphosate-based herbicides and other pesticides. Toxicol Rep. 2017 Dec 30;5:156-163
23. Jayasumana C, Gunatilake S, Siribaddana S. Simultaneous exposure to multiple heavy metals and glyphosate may contribute to Sri Lankan agricultural nephropathy. BMC Nephrol. 2015 Jul 11;16:103
24. Fischer C, Fredriksson A, Eriksson P: Neonatal co-exposure to low doses of an ortho-PCB (PCB 153) and methyl mercury exacerbate defective developmental neurobehavior in mice. Toxicology 2008; 244:157–165
25. Pigatto PD, Minoia C, Ronchi A, Brambilla L, Ferrucci SM, Spadari F, Passoni M, Somalvico F, Bombeccari GP, Guzzi G. Allergological and toxicological aspects in a multiple chemical sensitivity cohort. Oxid Med Cell Longev. 2013;2013:356235
26. Watai K, Fukutomi Y, Hayashi H, Kamide Y, Sekiya K, Taniguchi M. Epidemiological association between multiple chemical sensitivity and birth by caesarean section: a nationwide case-control study. Environ Health. 2018 Dec 14;17(1):89
27. Exposure to metals, multiple chemical sensitivity and neurogenic inflammation, Gianpaolo Guzzi, Paolo D Pigatto, Anna Ronchi, Diego Dolcetta, Lucia Brambilla, Silvia Ferrucci and Manuela Passoni , Journal of Clinical Toxicology, 15th Euro Global Summit on Toxicology and Applied Pharmacology  https://www.longdom.org/proceedings/exposure-to-metals-multiple-chemical-sensitivity-and-neurogenic-inflammation-57517.html

—-

XII

Prawdopodobnie nie ma innej bardziej spójnej i lepiej udokumentowanej koncepcji patogenezy autyzmu, która podważyłaby wszystkie przedstawione powyżej dowody i opierałaby się na co najmniej tak samo spójnych i wiarygodnych danych.

—-