Jestem za evidence-based medicine.
Jestem za rozumem i nauką.
Jestem za każdą sprawdzoną interwencją, która ograniczy transmisję wirusa i nie spowoduje więcej szkód niż pożytku, w perspektywie krótko- i długoterminowej, nie tylko w kontekście medycznym, ale i społeczno-ekonomicznym.
Stanowczo sprzeciwiam się pseudonaukowej propagandzie.
Być może dlatego tak trudno jest mi docenić ostatnie, zachłannie pompowane w mediach, odkrycia:
„Dwie maski zamiast jednej? Eksperci mówią nawet o trzech” [1]
„Wilgoć pod maseczką pomaga zwalczać COVID-19” [2]
Chiny wprowadzają testy analne w diagnostyce zakażenia SARS-CoV-2 [3]
W pierwszej chwili wydaje się, że to „fake news’y”.
Nic z tych rzeczy!
Po głębszej analizie można dojść do wniosku, że oni wcale nie żartują, są wręcz śmiertelnie poważni!
Pozwólcie, że na razie odniosę się do podwójnych masek.
Pewna grupa ekspertów w artykule Uniting Infectious Disease and Physical Science Principles on the Importance of Face Masks for COVID-19 na łamach czasopisma „Med” zaproponowała podwójne maskowanie jako kolejny sposób zmaksymalizowania właściwości filtracyjnych [4]. W styczniu 2021 roku Centers for Disease Control and Prevention (CDC) wykazała w swoich eksperymentach, że podwójna maska zmniejsza ilość cząstek emitowanych podczas kaszlu oraz zmniejsza narażenie na aerozole emitowane podczas oddychania [5]. Między wierszami CDC przyznało, że podwójne maskowanie może utrudniać oddychanie, a u niektórych użytkowników utrudniać widzenie peryferyjne. Anthony Fauci, główny doradca medyczny prezydenta USA Joe Bidena, powiedział w programie telewizyjnym US Today , że „jeśli masz powłokę z jedną warstwą, to nakładasz na nią kolejną, po prostu wydaje się, że będzie to bardziej skuteczne”[6]. Czy przekonał Państwa argument dr Fauciego? On chyba sam nie jest przekonany, bo później sugerował, że jednak nie ma dowodów na skuteczność podwójnych masek [17].
W publikacji „A cluster randomised trial of cloth masks compared with medical masks in healthcare workers” autorzy stwierdzili: „obserwacje podczas epidemii SARS sugerowały, że podwójne maskowanie i inne praktyki mogą zwiększać ryzyko infekcji z powodu wilgoci, dyfuzji cieczy i zatrzymywania patogenów [8]. W badaniu przeprowadzonym wśród rekrutów US Marine Corps, gdzie wszyscy przez cały czas nosili dwuwarstwowe maski w pomieszczeniach i na zewnątrz, z wyjątkiem spania lub jedzenia; praktykowali dystans społeczny co najmniej 6 stóp, nie mogli opuszczać kampusu, nie mieli dostępu do osobistej elektroniki i innych przedmiotów, które mogłyby przyczynić się do transmisji powierzchniowej i rutynowo myli ręce, wirus nadal się rozprzestrzeniał [18].
Zacznijmy jednak od tego, że najbardziej wiarygodne badania naukowe (tzw. randomizowane kontrolowane badania kliniczne – RCT) wskazują, że maski są NIESKUTECZNE w redukcji ryzyka infekcji wirusowej [9-15].
Oczywiście, jest wiele badań i opinii eksperckich sugerujących, że „maski działają”. Opierają się na badaniach niższej jakości, w tym badaniach obserwacyjnych i mechanistycznych, które albo nie uwzględniają wielu zmiennych albo mają ogromną ilość niekontrolowanych zmiennych (czynników zakłócających), które wpływają na wyniki eksperymentu.
Dlatego jedynym sposobem naukowego pomiaru skuteczności masek jest przeprowadzenie RCT, które uwzględnia „zakażenie potwierdzone laboratoryjnie” i pozwala na zniwelowanie wpływu niekontrolowanych zmiennych. WSZYSTKIE przeprowadzone próby kliniczne RCT wysokiej jakości uwzględniające „zakażenie potwierdzone laboratoryjnie” zestawione w co najmniej kilku przeglądach systematycznych wskazują, że NIE MOŻNA WYKRYĆ ISTOTNEGO STATYSTYCZNIE ZMNIEJSZENIA RYZYKA ZAKAŻENIA INFEKCJĄ WIRUSOWĄ NA SKUTEK NOSZENIA MASEK. Oznacza to, że jakakolwiek korzyść z noszenia masek JEST ZBYT MAŁA, ABY MOGŁA ZOSTAĆ WYKRYTA PRZEZ NAUKĘ. Dlatego domniemanie, że maski działają, jest BŁĘDNE [16].
Można teraz zadać pytanie, dlaczego nie działają?
Fizyczne właściwości masek medycznych i niemedycznych sugerują, że maski są nieskuteczne w blokowaniu cząstek wirusów ze względu na różnice w ich skalach [19,20,21]. Ze względu na różnicę w rozmiarach między średnicą SARS-CoV-2 a średnicą porów maski (wirus jest 1000 razy mniejszy), SARS-CoV-2 MOŻE ŁATWO PRZECHODZIĆ PRZEZ DOWOLNĄ MASKĘ [21]. Ponadto SKUTECZNOŚĆ FILTRACJI MASEK JEST NISKA i waha się od 0,7% do 26% w przypadku niechirurgicznej maski bawełnianej [22]. W przypadku masek chirurgicznych i medycznych N95 współczynnik filtracji spada odpowiednio do 15% i 58%, gdy istnieje nawet niewielka szczelina między maską a twarzą [21].
Nawet przy założeniu, że maski skutecznie utrudniają przemieszczanie się cząstek aerozolu z wirusami do przodu, to okazuje się, że osoby przebywające obok lub za osobą noszącą maskę są bardziej narażone na aerosol wydychany przez osobę zamaskowaną w porównaniu z osobą bez maski [23].
Uważa się również, że wszystkie maski zmniejszają przepływ powietrza do przodu o 90% lub więcej w porównaniu z brakiem maski. Jednak obrazowanie Schlierena wykazało, że zarówno maski chirurgiczne, jak i maski odzieżowe miały większy strumień powietrza w górę za brwiami niż w przypadku braku maski (w przypadku braku maski ten efekt był niedostrzegalny). Stwierdzono, że przepływ powietrza do tyłu był silny w przypadku wszystkich masek w porównaniu z brakiem maski [24]
Dodatkowo, zarówno w przypadku masek N95, jak i masek chirurgicznych, wydychane cząstki o wielkości od 0,03 do 1 mikrona były odbijane wokół krawędzi każdej maski i wtedy nastąpiła mierzalna penetracja cząstek przez filtr każdej maski [25].
Podsumowując, wysokiej jakości kontrolowane randomizowane badania kliniczne wskazują, że maski nie działają, bo prawdopodobnie wirusy układu oddechowego przenoszą się drogą powietrzną przez drobiny aerozolu z łatwością penetrujące maskę, a w przypadku drogi kropelkowej silne strumienie powietrza w bok i do tyłu od osoby noszącej maskę skutecznie roznoszą wirusa w społeczeństwie.
Obok wątpliwej skuteczności masek mamy szereg badań wskazujących na ich potencjalną szkodliwość, w tym duszność, zwiększone ryzyko infekcji, upośledzenie funkcji poznawczych, obniżenie odporności, niepokój, zmęczenie, wzrost temperatury ciała, choroby skóry [17]. Ciśnie się na usta pytanie: Czy korzyść z noszenia masek, nawet chirurgicznych, przewyższa ryzyko?
Ale wróćmy do pomysłu podwójnych masek.
Podsumowałbym to w ten sposób: WŁOŻENIE JEDNEGO DZIURAWEGO WIADRA W DRUGIE DZIURAWE WIADRO NIE SPRAWI, ŻE WODA PRZESTANIE PRZECIEKAĆ.
Podobnego zdania są autorzy komentarza opublikowanego czasopiśmie „Endoscopy” [26]:
„Główne pytanie dotyczy tego, czy podwojenie lub nawet potrojenie masek może pomóc w zwiększeniu ochrony przed aerozolami zawierającymi patogeny. Materiał użyty do produkcji masek jest ważnym wyznacznikiem ochrony. Ogólnie rozmiar wirusa jest bardzo mały i może przenikać przez pory w masce. Jest to ważne fizyczne ograniczenie stosowania maski w kontekście ochrony przed COVID-19. LICZBA WARSTW MASEK NA TWARZY NIE MOŻE W ŻADEN SPOSÓB PRZYCZYNIĆ SIĘ DO OCHRONY, JEŚLI ROZMIAR PORÓW MASKI WE WSZYSTKICH WARSTWACH JEST NADAL WIĘKSZY NIŻ PATOGEN.”
Jest wiele danych naukowych i opinii eksperckich „za” i „przeciw” noszeniu masek.
Komu zaufać?
Kto mówi prawdę?
Pozwólcie, że pomogę.
FAKT I. Obok publikacji i opinii eksperckich promujących noszenie masek mamy wysokiej jakości publikacje naukowe podważające skuteczność masek w zapobieganiu transmisji wirusów układu oddechowego.
FAKT II. Tych publikacji jest wystarczająco dużo, aby wątpić, dyskutować, analizować, zastanawiać się, badać dalej.
FAKT III. Eksperci w mediach głównego nurtu są jednak niezbicie przekonani, że maski pomogą nam zwalczyć epidemię COVID-19, a osoba nienosząca maski to socjopata.
FAKT IV. „To smutne, że głupcy są tak pewni siebie, a ludzie mądrzy, tak pełni wątpliwości” – Bertrand Russell
Mam nadzieję, że pomogłem.
——-
PS.
Czy maski blokują kropelki aerozolu (nośnik wirusa)?
Średnica porów w maskach medycznych i niemedycznych wynosi 55-440 μm
Konda A, Prakash A, Moss GA, Schmoldt M, Grant GD, Guha S. Aerosol Filtration Efficiency of Common Fabrics Used in Respiratory Cloth Masks. ACS Nano 2020; 14:6339–47.
Wirusy w aerozolach (<100 µm) mogą pozostawać zawieszone w powietrzu przez wiele sekund lub godzin, jak dym, i być wdychane. Osoby z COVID-19, z których wielu nie ma żadnych objawów, uwalniania tysiące cząstek aerozoli z ładunkiem wirusowym, a znacznie mniej kropelek podczas oddychania i mówienia. W związku z tym prawdopodobieństwo wydychania aerozoli jest znacznie większe niż rozpylania kropli, a zatem równowagę uwagi należy przesunąć na ochronę przed przenoszeniem drogą powietrzną.
https://science.sciencemag.org/content/370/6514/303.2.full
Podsumowując, większość osób jest zakażona bezobjawowo, a to oznacza, że wydycha wirusa na nośnikach mniejszych niż 100 µm (pytanie jaka wielkość cząstek aerozolu dominuje, 1, 10, 50 czy 100 µm?) a rozmiar między porami maski wynosi 55-440 μm. W takiej sytuacji SARS-CoV-2 nawet na nośniku będzie w istotnym zakresie penetrował maskę.
Dr n. med. Piotr Witczak
PIŚMIENNICTWO
- https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2021-01-27/dwie-maski-zamiast-jednej-eksperci-mowia-nawet-o-trzech/
- https://www.medonet.pl/koronawirus/to-musisz-wiedziec,wilgoc-pod-maseczka-pomaga-zwalczac-covid-19,artykul,13652216.html
- https://www.livescience.com/anal-tests-covid-19-china.html
- https://doi.org/10.1016/j.medj.2020.12.008
- https://www.cdc.gov/mmwr/volumes/70/wr/mm7007e1.htm?s_cid=mm7007e1_w
- Dr Fauci. Double masking against mutant coronavirus “just makes common sense.” Today. 24 Jan 2021. https://www.today.com/video/dr-fauci-double-masking-against-mutant-coronavirus-just-makes-common-sense-99959365958.
- https://www.bmj.com/content/372/bmj.n432
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/25903751/
- bin‐Reza, Faisal, et al. „The use of masks and respirators to prevent transmission of influenza: a systematic review of the scientific evidence.” Influenza and other respiratory viruses 6.4 (2012): 257-267.
- Saunders-Hastings, Patrick, et al. „Effectiveness of personal protective measures in reducing pandemic influenza transmission: A systematic review and meta-analysis.” Epidemics 20 (2017): 1-20
- Cowling, B. J., et al. „Face masks to prevent transmission of influenza virus: a systematic review.” Epidemiology & infection 138.4 (2010): 449-456. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20092668/
- Jacobs, Joshua L., et al. „Use of surgical face masks to reduce the incidence of the common cold among health care workers in Japan: a randomized controlled trial.” American journal of infection control 37.5 (2009): 417-419. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19216002/
- Tom Jefferson, Carl Heneghan: Masking lack of evidence with politics, July 23, 2020, https://www.cebm.net/covid-19/masking-lack-of-evidence-with-politics/
- Brainard, Julii Suzanne, et al. „Facemasks and similar barriers to prevent respiratory illness such as COVID-19: A rapid systematic review.” medRxiv (2020) https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.04.01.20049528v1
- Bundgaard, Henning, et al. “Effectiveness of adding a mask recommendation to other public health measures to prevent SARS-CoV-2 infection in Danish mask wearers: a randomized controlled trial.” Annals of Internal Medicine (2020) https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33205991/
- https://www.researchgate.net/publication/349518677_Review_of_scientific_reports_of_harms_caused_by_face_masks_up_to_February_2021
- https://www.washingtonexaminer.com/news/anthony-fauci-masks-double
- https://www.nejm.org/doi/full/10.1056/NEJMoa2029717
- Wiersinga WJ, Rhodes A, Cheng AC, Peacock SJ, Prescott HC. Pathophysiology, Transmission, Diagnosis, and Treatment of Coronavirus Disease 2019 (COVID-19): A Review. JAMA 2020.
- Zhu N, Zhang D, Wang W, Li X, Yang B, Song J, et al. A Novel Coronavirus from Patients with Pneumonia in China, 2019. N Engl J Med 2020;382:727–33.
- Konda A, Prakash A, Moss GA, Schmoldt M, Grant GD, Guha S. Aerosol Filtration Efficiency of Common Fabrics Used in Respiratory Cloth Masks. ACS Nano 2020; 14:6339–47.
- Facemasks in the COVID-19 era: A health hypothesis, Baruch Vainshelboim
- M Viola, B Peterson, et al. Face coverings, aerosol dispersion and mitigation of virus transmission risk. https://arxiv.org/abs/2005.10720
- https://pdmj.org/papers/masks_are_neither_effective_nor_safe/index.html
- S Grinshpun, H Haruta, et al. Performance of an N95 filtering facepiece particular respirator and a surgical mask during human breathing: two pathways for particle penetration. J Occup Env Hygiene. 2009; 6(10):593-603;
- https://www.tandfonline.com/doi/pdf/10.1080/15459620903120086
Niestety pan Prof. Kuna jest przekonany, że maski pomagają:
https://www.youtube.com/watch?v=AxKTU1QQ–k
Jest „przekonany” czy ma konkretne dowody?
Owszem – są badania mówiące, że maski mogą pomagać zatrzymywać rozprzestrzenianie patogenów – również wirusów. Natomiast one w zdecydowanej większości odnoszą się do ludzi chorych w ściśle określonych warunkach. Np. aby utrzymać skuteczność takiej maski należy:
– wymieniać ją przynajmniej co dwie godziny (potwierdzają to badania)
– nie wolno jej w ogóle dotykać/poprawiać w trakcie noszenia (bo przenosimy wirusa z rąk na maskę albo z maski na ręce)
– nie wolno jej ponownie używać, a tym bardziej wkładać do kieszeni, etc.
– maskę należy utylizować w specjalnych miejscach (przecież tam jest „śmiertelny” wirus – wyrzucanie jej do zwykłego śmietnika grozi roznoszeniem, przez zwierzęta i zagrożeniem dla wszystkich ludzi utylizujących śmieci.
Tymczasem „maskowanie wszystkich wszędzie” to zupełnie inna bajka. I na to też są badania. Np. z badań zleconych przez WHO wynika, że nie ma wystarczających dowodów aby stwierdzić, że masowe maskowanie cokolwiek daje (wyniki masek były bardzo podobne do utrzymywania dystansu min. 1 metra). Dlatego też WHO nigdy (z tego co mi wiadomo) nie zalecało masowego maskowania, a jedynie w miejscach takich jak np. szpitale lub u osób CHORYCH (czyli takich co mają konkretne objawy!).
Z badań wynikało też, że jak się wszystkich maskuje, to ludzie mimowolnie po dłuższym czasie przestają zwracać uwagę na inne rzeczy – prawidłowe i częste mycie rąk, dystansowanie, etc. I to widać jak na dłoni w każdym Lidlu czy Biedronce, kiedy w konkretnych godzinach ludzi jest mnóstwo, wszyscy mają maski, ale już nikt nie zwraca na dystans. Albo ludzie zamiast przyjść pojedynczo, przychodzą zamaskowani całą 4-osobową rodziną. Ogólnie kuriozum.
sugerowałabym dodanie przycisku do udostępniania,mozna by łatwiej przekazac to dalej